Магілёўскі абласны цэнтр творчасці

Навукова-тэхнічны аддзел

Аддзел краязнаўства і пошукавай работы

Аддзел адукацыйнай дзейнасці

Аддзел адукацыйнай дзейнасці

Аддзел адукацыйнай дзейнасці

Аддзел адукацыйнай дзейнасці

Спартыўна-тэхнічны аддзел

Аддзел мастацкай адукацыі

Аддзел мастацкай адукацыі

Аддзел мастацкай адукацыі

ТЭАТР-СТУДЫЯ "ВЯСЁЛКА"

Драматычны тэатр
Аддзел краязнаўства і пошукавай работы

Плошча Славы
Аддзел краязнаўства і пошукавай работы

Плошча Славы
Аддзел турызму, спартыўнага арыентавання і экскурсій

Сабор трох Свяціцеляў
Аддзел турызму, спартыўнага арыентавання і экскурсій

Кафедральны сабор Святога Станіслава
Аддзел мастацкай адукацыі

Драматычны тэатр
Спартыўна-тэхнічны аддзел

Плошча Леніна
Спартыўна-тэхнічны аддзел

Магілёўская Ратуша
Спартыўна-тэхнічны аддзел

Рэальнае вучылішча (пасля вайны нарасцілі 2 паверхі)
ТЭАТР-СТУДЫЯ "ВЯСЁЛКА"

Фельчарска-акушэрская школа на вул. К. Маркса
ТЭАТР-СТУДЫЯ "ВЯСЁЛКА"

Вул. М. Садовая справа налева: жылы дом, дзіцячы прытулак і царква Аляксандра Неўскага - усё пацярпела падчас вайны, знесена пры пашырэнні вуліцы
ТЭАТР-СТУДЫЯ "ВЯСЁЛКА"

Будынак "чырвонага крыжа", стаяла перад будынкам цяпер хоспіса УАЗ МААД, знесены пасля вайны пры пашырэнні вуліцы
ТЭАТР-СТУДЫЯ "ВЯСЁЛКА"

Тэатральная плошча
ТЭАТР-СТУДЫЯ "ВЯСЁЛКА"

Дняпроўскі праспект (вул. Першамайская) побач з перасячэннем з зав. Пажарным
ТЭАТР-СТУДЫЯ "ВЯСЁЛКА"

Жаночая гімназія на Дняпроўскім праспекце - цяпер школа № 1 на вул. Першамайскай на ўзроўні перасячэння з зав. Т. Карпінскай
ТЭАТР-СТУДЫЯ "ВЯСЁЛКА"

Будынак дваранскага сходу - цяпер будынак гарадскога цэнтра культуры і вольнага часу
ТЭАТР-СТУДЫЯ "ВЯСЁЛКА"

Злева ў глыбіні здымка будуемы цяпер Трохсвяціцельскі сабор, справа - комплекс турмы, ад яго застаўся будынак жандарскіх казармаў - цяпер лялечны тэатр
ТЭАТР-СТУДЫЯ "ВЯСЁЛКА"

Вiд ад плошчы Арджанікідзэ на вал
ТЭАТР-СТУДЫЯ "ВЯСЁЛКА"

Вiд з парка Горкага на плошчу Славы
ТЭАТР-СТУДЫЯ "ВЯСЁЛКА"

Вiд ад плошчы Арджанікідзэ на вул. Камсамольскую
ТЭАТР-СТУДЫЯ "ВЯСЁЛКА"

Від на даліну Дубравенкі ад Быхаўскага рынка
ТЭАТР-СТУДЫЯ "ВЯСЁЛКА"

Вiд на вул. Першамайскую каля былой гасцініцы "Дняпро"
ТЭАТР-СТУДЫЯ "ВЯСЁЛКА"

Вiд поймы р. Дзебра
ТЭАТР-СТУДЫЯ "ВЯСЁЛКА"

МАГІЛЁЎСКАЯ РАТУША
Навукова-тэхнічны аддзел (навучэнец Чарнякоў Вячаслаў)

Чыгуначны вакзал
Маркевіч Захар | Аб'яднання па інтарэсах "ІнфаРазумнік" | СПАРТЫЎНА-ТЭХНІЧНЫ АДДЗЕЛ

Касцюшкіна Марыя (педагог Агаркова М.С.)
Аддзел экалагічнага выхавання

Котаў Антон (педагог Шведава Т.А.)
Аддзел экалагічнага выхавання

Пінчукоў Кірыл (педагог Пінчукова І.У.)
Аддзел экалагічнага выхавання

Бараноўская Валерыя (педагог Грыгор'ева І.Г.)
Школа развіцця "Прыступкі"

Дзяменцьеў Арсеній (педагог Сямялёнава Ю.У.)
Школа развіцця "Прыступкі"

Лістапад Багдан (педагог Грыгор'ева І.Г.)
Школа развіцця "Прыступкі"

Емяльянава Кацярына (педагог Галанава І.М.)
Аддзел адукацыйнай дзейнасці

Сударава Дар'я (педагог Лапаціна І.І.)
узорная студыя ДПТ "Фітадызайн"

Бялова Вера (педагог Лапаціна І.І.)
узорная студыя ДПТ "Фітадызайн"

ТЭАТР-СТУДЫЯ
"ВЯСЁЛКА"

Махтадуй Данііл
Навукова-тэхнічны аддзел

СПАРТЫЎНА-ТЭХНІЧНЫ АДДЗЕЛ

СПАРТЫЎНА-ТЭХНІЧНЫ АДДЗЕЛ

Махтадуй Данііл
Навукова-тэхнічны аддзел

Аўдзеева Стэфанія
Студыя выяўленчага мастацтва "Фарбы" (педагог Міхненка Л. М.)
Аддзел мастацкай адукацыі

Александровіч Соф'я
Студыя выяўленчага мастацтва "Фарбы" (педагог Міхненка Л. М.)
Аддзел мастацкай адукацыі

Асцякалава Дар'я
Узорная студыя выяўленчага мастацтва і ДПТ "Тон" (педагог Дудкова Л. А.)
Аддзел мастацкай адукацыі

Грудзіна Лізавета
Студыя выяўленчага мастацтва "Фарбы" (педагог Міхненка Л. М.)
Аддзел мастацкай адукацыі

Еўдакімовіч Марыя
Узорная студыя выяўленчага мастацтва і ДПТ "Тон" (педагог Дудкова Л. А.)
Аддзел мастацкай адукацыі

Карпячэнка Ангелiна
Аб'яднанне па інтарэсах "Чароўная майстэрня" (педагог Яжова Ю. Г.)
Аддзел мастацкай адукацыі

Кавалёў Раман
Студыя выяўленчага мастацтва "Фарбы" (педагог Міхненка Л. М.)
Аддзел мастацкай адукацыі

Крывалап Алег
Узорная студыя выяўленчага мастацтва і ДПТ "Тон" (педагог Дудкова Л. А.)
Аддзел мастацкай адукацыі

Кургузікава Дар'я
Студыя выяўленчага мастацтва "Фарбы" (педагог Міхненка Л. М.)
Аддзел мастацкай адукацыі

Лапо Каліна
Узорная студыя выяўленчага мастацтва і ДПТ "Тон" (педагог Дудкова Л. А.)
Аддзел мастацкай адукацыі

Манчанка Васіліса
Узорная студыя выяўленчага мастацтва і ДПТ "Тон" (педагог Дудкова Л. А.)
Аддзел мастацкай адукацыі

Раманенка Паліна
Узорная студыя выяўленчага мастацтва і ДПТ "Тон" (педагог Дудкова Л. А.)
Аддзел мастацкай адукацыі

Рыбакова Маргарыта
Студыя выяўленчага мастацтва "Фарбы" (педагог Міхненка Л. М.)
Аддзел мастацкай адукацыі

Самуйлава Марына
Узорная студыя выяўленчага мастацтва і ДПТ "Тон" (педагог Дудкова Л. А.)
Аддзел мастацкай адукацыі

Сьвітлавіцкі Яраслаў
Узорная студыя выяўленчага мастацтва і ДПТ "Тон" (педагог Дудкова Л. А.)
Аддзел мастацкай адукацыі

Скрыган Марыя
Студыя выяўленчага мастацтва "Фарбы" (педагог Міхненка Л. М.)
Аддзел мастацкай адукацыі

Казак Сафія
Студыя выяўленчага мастацтва "Фарбы" (педагог Міхненка Л. М.)
Аддзел мастацкай адукацыі

Акінчыц Паліна
Аб'яднанне па інтарэсах "Калейдаскоп" (педагог Акінчыц А.М.)
Аддзел мастацкай адукацыі

Ісакава Паліна
Аб'яднанне па інтарэсах "Калейдаскоп" (педагог Акінчыц А.М.)
Аддзел мастацкай адукацыі

Аддзел экалагічнага выхавання

Аддзел экалагічнага выхавання

Аддзел экалагічнага выхавання

Аддзел мастацкай адукацыі

Тэатр-студыя "Вясёлка"

Тэатр-студыя "Вясёлка"

Тэатр-студыя "Вясёлка"

Тэатр-студыя "Вясёлка"

Вуліца Лазарэнкі | Тэатр-студыя "Вясёлка"
Іван Сідаравіч Лазарэнка нарадзіўся ў 1895 годзе ў пасёлку Валаконаўка Белгародскай вобласці, генерал-маёр (1940). У 1941 годзе - камандзір 42-й стралковай дывізіі, з баямі адыходзіўшай ад Брэсцкай крэпасці праз Магілёўскую вобласць на ўсход. Далей лёс генерала склаўся драматычна. Яго разам з Д. Г. Паўлавым, Г. А. Карабковым і іншымі генераламі Заходняга фронту абвінавацілі ў няўдачах першапачатковага перыяду вайны і загадам ад 8 ліпеня 1941 гады перадалі суду Ваеннага трыбунала. Ваенная калегія Вярхоўнага суда СССР вынесла прысуд: І. С. Лазарэнка пазбавіць воінскага звання "генерал-маёр", усіх узнагарод і падвергнуць вышэйшай меры пакарання - растрэлу. Прэзідыум Вярхоўнага Савета СССР памілаваў яго, замяніўшы вышэйшую меру дзесяццю гадамі пазбаўлення волі. Баявы генерал, чалавек вялізнай сілы волі і мужнасці праз І. С. Сталіна дамогся ў 1942 годзе сваёй адпраўкі з лагера на фронт. Яго датэрмінова вызвалілі і прызначылі спачатку намеснікам камандзіра 146-й, а ў студзені 1943 года - 413-й стралковых дывізій. У 1944 годзе І. С. Лазарэнка - камандзір 369-й Карачэўскай стралковай дывізіі. Падчас прарыву абароны суперніка на Магілёўшчыне 23-25 чэрвеня 1944 года дывізія фарсіравала рэкі Проню, Басю і з баямі прасунулася на 25 км. 25 чэрвеня перадавы атрад палка, у якім знаходзіўся камдзір, у раёне вёсак Холмы - Драчкава Чавускага раёна патрапіў у засаду. У хуткаплынным разлютаваным баі камандзір дывізіі быў забіты прамым трапленнем нямецкага снарада ў генеральскі "віліс". 21 ліпеня 1944 года І. С. Лазарэнка пасмяротна ўдастоены звання Героя Савецкага Саюза. Спачатку, да поўнага вызвалення вобласці, яго прах быў пахаваны ў Крычаве, а пасля быў перанесены ў Магілёў, дзе імем героя названы вуліца (былая Віленская) і гэты сквер.

Вуліца Якубоўскага | Аддзел мастацкай адукацыі
У горадзе Магілёве ёсць вуліца, якая носіць імя Івана Ігнатавіча Якубоўскага. Вуліца абсталявана дзіцячымі пляцоўкамі, вельмі маляўнічымі, цікавымі. Тут з задавальненнем гуляюць дзеці з бацькамі, дзеляцца сваімі ўражаннямі, гутараць, размаўляюць. На гэтай вуліцы пражывае навучэнец аб'яднання па інтарэсах "Баян" Борзды. Максім (педагог Бугаева Аляксандра Міхайлаўна). Ён з вялікай цікавасцю вывучыў біяграфію і падзяліўся з навучэнцамі аб'яднання па інтарэсах інфармацыяй аб легендарным чалавеку, чыё імя носіць вуліца. Гэта - савецкі военачальнік, Маршал Савецкага саюза (1967 г.), удзельнік баёў супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў на тэрыторыі Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны, двойчы Герой Савецкага Саюза. Іван Ігнатавіч Якубоўскі нарадзіўся 7 студзеня 1912 года ў вёсцы Зайцава Горацкага раёна. Пасля заканчэння сямігадовай школы працаваў чорнарабочым у г. Орша. Вучыўся ў Аршанскім педагагічным тэхнікуме. У Чырвонай арміі - з 1932. Скончыў Беларускую аб'яднаную ваенную школу ў 1934 годзе, Ваенную акадэмію генеральнага штаба ў 1948 годзе. У Вялікую Айчынную вайну з чэрвеня 1941 года камандзір танкавага батальёна, палка, брыгады, намеснік камандзіра танкавага корпуса. Удзельнік баёў пад Мінскам, Магілёвам, Тулай. Вызваляў ад ворага Кіеў, Львоў і Прагу. Пасля вайны Якубоўскі камандаваў групай савецкіх войскаў Кіеўскай ваеннай акругi. З 1967 па 1976 год - першы намеснік міністра абароны СССР, Галоўнакамандуючы аб'яднанымі ўзброенымі сіламі дзяржаў - удзельніц Варшаўскай дамовы. І. І. Якубоўскі ўзнагароджаны трыма ордэнамі Леніна, чатырма ордэнамі Суворава 2-й ступені, ордэнамі Айчыннай вайны 1-й ступені, Чырвонай Зоркі, многімі медалямі і Ганаровай зброяй. Пахаваны ў Маскве каля Крамлёўскай сцяны. Бюст героя ўсталяваны ў г. Горкі. Яго імем названы вуліцы ў гарадах - Мінску, Магілёве, Горках. Мы ганарымся тым, што вуліца носіць імя Івана Ігнатавіча Якубоўскага!

Вуліца Бурдэнкі | Аддзел мастацкай адукацыі
Дом, дзе я жыву, размешчаны на вуліцы, якая носіць імя Бурдэнкі Мікалая Нілавіча. Ён быў пабудаваны ў 1987 годзе. Да рэвалюцыі 1917 года на гэтай вуліцы знаходзілiся вялікiя могілкі, вакол якіх і па беразе ракі Дубравенкі стаялі маленькія домікі і агароды. Перад ІІ Сусветнай вайной і пасля яе на могілках "Уваскрасенскія" хавалі людзей, хворых на туберкулёз, таму будаўніцтва новых дамоў было прыпынена. Вуліца ў гонар Бурдэнкі М. Н. была названа ў канцы сямідзесятых гадоў, калі з'явіліся першыя сучасныя шматпавярховыя дамы. Мікалай Нілавіч - савецкі хірург, адзін з заснавальнікаў айчыннай нейрахірургіі нарадзіўся 3 чэрвеня 1876 года у сяле Каменка Ніжнеломаўскага павета (Пензенская вобласць). Да 1885 года вучыўся ў Каменскай земскай школе, у 1886-1890 гадах - у Пензенскім духоўным вучылішчы, у 1891-1897. гадах - у Пензенскай духоўнай семінарыі. У 1897 годзе паступіў у Томскі дзяржаўны ўніверсітэт. У 1899 годзе М. Бурдэнка быў выключаны з універсітэта за ўдзел у студэнцкім рэвалюцыйным руху і вымушаны быў з'ехаць з Томска. Прапрацаваў амаль год у калоніі для хворых на туберкулёз дзяцей. Яму было дазволена вярнуцца ва ўніверсітэт. Неўзабаве перавёўся ў Юр'еўскі ўніверсітэт (цяпер Тартускі ўніверсітэт, Эстонія), які скончыў у 1906 годзе. Быў удзельнікам медыцынскіх атрадаў па барацьбе з эпідэміямі, удзельнічаў у ліквідацыі эпідэмій тыфа, чорнай воспы, шкарлятыны. З пачаткам руска-японскай вайны (1904-1905) добраахвотнікам уступіў у ваенна- санітарны атрад, удзельнічаў у баявых дзеяннях у Маньчжурыі, узнагароджаны салдацкім Георгіеўскім крыжом. З 1907 года працаваў хірургам Пензенскай земскай бальніцы. У 1909 годзе абараніў дысертацыю і стаў доктарам медыцыны. З 1910 года - прафесар Юр'еўскага ўніверсітэта на кафедры аператыўнай хірургіі і тапаграфічнай анатоміі. У 1914 годзе ў пачатку Першай сусветнай вайны добраахвотна дабіўся прызначэння ў дзеючую армію, дзе спачатку быў кансультантам медыцынскай часткі Паўночна-Заходняга фронту, з 1915 года - хірургам-кансультантам 2-й арміі, а з 1916 года - хірургам-кансультантам шпіталяў Рыгі. Займаўся арганізацыяй ваенна-санітарных атрадаў, шпіталяў і медыка-эвакуацыйных пунктаў. Шмат аперыраваў у палявых і вайсковых шпіталях, актыўна дабіваўся паляпшэння медыцынскай дапамогі параненым. У сакавіку 1917 года пры Часовым урадзе Мікалай Бурдэнка быў прызначаны галоўным ваенна-санітарным інспектарам Расійскай арміі. У 1918 годзе стаў адным з ініцыятараў стварэння Варонежскага ўніверсітэта, дзе заняў пасаду прафесара. У гады Грамадзянскай вайны (1918-1922) - кансультант варонежскіх шпіталяў Чырвонай арміі. З 1923 года - прафесар медыцынскага факультэта Маскоўскага ўніверсітэта, пераўтворанага ў 1930 годзе ў 1-ы Маскоўскі медыцынскі інстытут. Ён аўтар першага "Палажэння аб ваенна-санітарнай службе Чырвонай арміі". З 1929 года Мікалай Бурдэнка - дырэктар нейрахірургічнай клінікі пры Рэнтгенаўскім інстытуце народнага камісарыята аховы здароўя СССР, на базе якой у 1934 годзе быў заснаваны першы ў свеце Цэнтральны нейрахірургічны інстытут (НДІ нейрахірургіі імя М.Н. Бурдэнкі). Аўтар больш за 300 навуковых работ, на працягу многіх гадоў быў рэдактарам шэрагу медыцынскіх часопісаў. Член УЦВК XVI склікання. Дэпутат Вярхоўнага Савета СССР I і II скліканняў. У 1939 годзе абраны правадзейным членам Акадэміі навук СССР, выехаў на фронт савецка-фінскай вайны, дзе правёў увесь перыяд баявых дзеянняў. З пачаткам Вялікай Айчыннай вайны ў 1941 годзе Мікалай Бурдэнка быў прызваны ў Чырвоную армію, праз некаторы час ён быў прызначаны галоўным хірургам Чырвонай арміі і шмат часу праводзіў на франтах. Патрапіў пад бамбаванне і быў кантужаны, перанёс два кровазліцці ў мозг, амаль цалкам пазбавіўся слыху. Навуковец быў эвакуіраваны ў Омск, дзе працягваў працаваць і на бальнічным ложку. Пасля паляпшэння вярнуўся ў Маскву і зноў пачаў здзяйсняць паездкі на фронт. У 1944 годзе Мікалай Бурдэнка выступіў ініцыятарам стварэння Акадэміі медыцынскіх навук СССР і на яе першым пасяджэнні быў абраны акадэмікам і першым прэзідэнтам. У студзені 1944 года ён назначаны старшынёй Камісіі па расследаванні масавых забойстваў польскіх афіцэраў у Катыні. У маі 1944 года яму было прысвоена званне генерал-палкоўніка медыцынскай. службы. Улетку 1946 года ў М. Бурдэнкі адбылося трэцяе кровазліццё ў мозг, 11 лістапада 1946 года ён сканаў. Пахаваны на Новадзявочых могілках у Маскве. Мікалай Нілавіч Бурдэнка - Герой Сацыялістычнай Працы, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР. Узнагароджаны трыма ордэнамі Леніна, ордэнамі Чырвонага Сцяга і Чырвонай Зоркі, ордэнам Айчыннай вайны 1-й ступені, медалямі. Заслужаны дзеяч навукі Беларускай ССР. Ён быў ганаровым членам Міжнароднага таварыства хірургаў, Лонданскага каралеўскага таварыства. 1946 імя М. Н. Бурдэнкі было прысвоена Галоўнаму ваеннаму клінічнаму шпіталю Узброеных сіл СССР (цяпер РФ). У 1956 годзе яго імя было прысвоена Пензенскай абласной бальніцы, дзе ў 1958 годзе на тэрыторыі быў устаноўлены бюст вучонага. У 1976 годзе дом яго бацькоў перанесены з вуліцы Пяскі на тэрыторыю бальніцы, у ім створаны мемарыяльны музей. У 1977 годзе імя М. Н. Бурдэнкі было прысвоена Варонежскаму дзяржаўнаму медыцынскаму інстытуту. Імя Мікалая Бурдэнкі носяць НДІ нейрахірургіі ў Маскве, клініка факультэцкай хірургіі Першага Маскоўскага дзяржаўнага медыцынскага ўніверсітэта імя І. М. Сечанава. З 2016 года за выдатныя работы ў галіне нейрахірургіі або ваенна-палявой хірургіі прысуджаецца залаты медаль імя М. Н. Бурдэнкі Расійскай акадэміі навук.

Вуліца Турава | Тэатр-студыя "Вясёлка"
Віктар Цімафеевіч Тураў (1936, г. Магілёў - 1996), заслужаны дзеяч культуры Рэспублікі Беларусь, народны артыст РБ і СССР, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР. Вучыўся ў чыгуначнай сярэдняй школе № 24 г. Магілёва і адначасова граў у народным тэатры пры клубе чыгуначнікаў. Пасля заканчэння школы паступіў на рэжысёрскі факультэт УДІКа, дзе трапіў у групу да вялікага майстра кіно Аляксандра Даўжэнкі. У 1964 годзе дыпломная работа В. Турава "Праз могілкі" ва УДІКу. атрымала прэмію за рэжысёрскі дэбют, а ў 1994 годзе рашэннем ЮНЕСКА фільм быў унесены ў спіс ста найлепшых фільмаў свету. Потым былі створаныя ім карціны "Я родам з дзяцінства", "Вайна пад дахамі", "Сыны сыходзяць у бой", "Людзі на балоце", "Пераправа", "Чорны бусел", "Шляхціц Завальня" і іншыя. Віктар Цімафеевіч вельмі любіў Беларусь і родны Магілёў. І не выпадкова Магілёўская чыгуначная ўскраіна, дзе ён рос, пазней была апета ім у фільме "Я родам з дзяцінства".У горадзе яго імем названа вуліца.

Вуліца Фаціна | Аддзел экалагічнага выхавання
На карце Магілёва каля 40 гадоў таму з'явілася вуліца Фаціна. Яна была названа ў гонар капітана Валянціна Васільевіча Фаціна, які асабліва вызначыўся ў баях за вызваленне нашага горада. Валянцін Васільевіч Фацін нарадзіўся 9 красавіка 1921 г. у Маскве ў сям'і працоўнага. Вучыўся ў школе, у 1939 г. быў прызваны ў армію. Скончыў Арлоўскае ваеннае пяхотнае вучылішча. На фронце - з чэрвеня 1941 г. У 1942 г. скончыў курсы ўдасканалення каманднага складу. Да чэрвеня 1944 г. капітан В. В. Фацін быў камандзірам 1-га батальёна 609-га палка 139-й стралковай дывізіі. Там жа і атрымаў сваю першую ўзнагароду - медаль "За Адвагу". Капітан Фацін асабліва вызначыўся пры правядзенні Магілёўскай наступальнай аперацыі. 27 чэрвеня 1944 года ў ходзе наступлення батальён Фаціна вызваліў ад гітлераўцаў прыгарад Магілёва - Лупалава і да канца дня з баямі выйшаў да Дняпра. Спроба адразу фарсіраваць раку і захапіць плацдарм скончылася няўдачай. У ноч на 28 чэрвеня 1944 года з батальёнам ён на падручных сродках пераправіўся на правы бераг ракі ля вёскі Буйнічы. Раптоўным ударам батальён знішчыў баявую ахову і ўварваўся ў абарончыя збудаванні гітлераўцаў. Дзякуючы раптоўным і рашучым дзеянням было захоплена ў палон каля роты суперніка. Усяго падчас бою за Магілёў 139-я стралковая дывізія захапіла ў палон тысячы варожых салдат, афіцэраў і двух генералаў. Гэтых генералаў узяў у палон у Магілёве капітан В. В. Фацін. Былі і трафеі - узбраенне і тэхніка, у тым ліку 16 гармат, каля 200 аўтамашын, два склада. Званне Героя Савецкага Саюза было прысвоена капітану Валянціну Васільевічу Фаціну 24 сакавіка 1945 г. Але, на жаль, ён пра гэта ўжо не даведаўся, бо пасля вызвалення Магілёва яму заставалася жыць усяго 20 дзён. Капітан В. В. Фацін загінуў 17 ліпеня 1944 г. пры адлюстраванні адной з контратак суперніка на заходнім беразе р. Свіслач недалёка ад г. Скідаль Гродзенскага раёна. Пахаваны ў г. Скідзель у брацкай магіле. А было В. В. Фаціну ўсяго 23 гады. Вечная Вам слава, Валянцін Васільевіч!

Вуліца Маўчанскага | Аддзел экалагічнага выхавання
Вуліца, на якой я жыву, названа ў гонар аднаго з арганізатараў і кіраўнікоў камуністычнага падполля і партызанскага руху на тэрыторыі Магілёўскай вобласці ў гады Вялікай Айчыннай вайны, ганаровага грамадзяніна г. Маладзечна Маўчанскага Дзмітрыя Сцяпанавіча. Нарадзіўся 26 кастрычніка 1901 г. у вёсцы Рагатка. Барысаўскага раёна Мінскай вобласці. Служыў радавым у 4-й Смаленскай стралковай дывізіі Чырвонай Арміі. Увосень 1931 года ён паступіў у Камуністычны інстытут журналістыкі ў Мінску, пасля заканчэння якога працаваў рэдактарам шматтыражкі на Віцебшчыне, а пазней - рэдагаваў раённую газету ў Гомельскай вобласці. У верасні 1939 г. камуністы раёна выбіраюць Дзмітрыя Сцяпанавіча ў склад райкама партыі. І з гэтага часу Маўчанскі на доўгія гады становіцца прафесійным партыйным работнiкам. Спачатку працуе сакратаром Кармянскага райкама КП(б)Б, потым, пасля аб'яднання з Заходняй Беларуссю - сакратаром Бельскага райкама партыі Беластоцкай вобласці, дзе ён працуе да мая 1941 года. Літаральна за месяц да пачатку Вялікай Айчыннай вайны Дзмітрый Сцяпанавіч абіраецца другім сакратаром Магілёўскага абкама партыі, пераязджае ў Магілёў з сям'ёй. З самага пачатку вайны Дзмітрыю Сцяпанавічу было даручана сачыць за своечасовым дэмантажом абсталявання прамысловых прадпрыемстваў Магілёва і эвакуацыяй яго ўглыб краіны, эвакуіраваць культурныя каштоўнасці, дакументы архіваў. І самая галоўная задача тых дзён - стварэнне антыфашысцкіх груп, якія павінны былі пасля прыходу ворага разгарнуць на Магілёўшчыне барацьбу супраць захопнікаў. Увесну 1943 года на акупаванай ворагам тэрыторыі Магілёўшчыны быў утвораны падпольны абкам партыі. Месцам яго дыслакацыі былі абраны Усакінскія лясы на Клічаўшчыне, а кіраваць дзейнасцю падпольнага абкама прызначылі Маўчанскага. Дзмітрый Сцяпанавіч за гады вайны быў узнагароджаны ордэнамі Чырвонага Сцяга і Айчыннай вайны I ступені, баявымі медалямі. А пасля вайны - ордэнам Працоўнага Чырвонага Сцяга. Пасля вайны Маўчанскі працаваў на партыйнай рабоце. Памёр 23 ліпеня 1979 года, а праз год па рашэнні Магілёўскага гарвыканкама ў ягоны гонар была названа вуліца ў нашым горадзе. Таксама вуліца Маўчанскага ёсць і ў горадзе Маладзечне.

Вуліца Пысіна | Навукова-тэхнічны аддзел. Каваленка Іван, навучэнец аб'яднання па інтарэсах "Сістэмнае адміністраванне. Прататып"
Гэта кожнаму даецца: родны дом, свая сям'я. Першамайскаю завецца вуліца мая! (А. Пысін)
А мая вуліца названа ў гонар беларускага паэта, перакладчыка, журналіста Аляксея Васільевіча Пысіна. Гэта вуліца з'явілася на карце нашага горада ў 2014 годзе, калі быў пабудаваны мікрараён "Спадарожнік". Прыгожая, шырокая, сучасная дарога дазволіла жыхарам нашага раёна хутка дабірацца ў любы куток нашага горада. Думаю, што назва вуліцы абудзіла цікавасць у жыхароў, і многія захацелі даведацца, як склалася жыццё Аляксея Васільевіча. Нарадзіўся наш магілёўскі паэт 22 сакавіка 1920 года ў в. Высокі Барок Чэрыкаўскага павета Гомельскай губерні (цяпер – Краснапольскі раён Магілёўскай вобласці). У 1937 годзе ён скончыў сярэднюю школу, працаваў вясковым карэспандэнтам. Потым быў Камуністычны інстытут журналістыкі імя С. М. Кірава ў Мінску, праца ў рэдакцыі раённай газеты горада Бельска (Беластоцкая вобласць) БССР). Вялікую Айчынную вайну Аляксей Васільевіч прайшоў з лютага 1942 года і да апошняга дня на пасадзе радавога сувязіста, а гэта значыць заўсёды наперадзе, заўсёды пад агнём. Мяркую, гэта і паўплывала на творчасць паэта. Тэмы вайны, роднай зямлі, мужнасці, вернасці, сэнсу жыцця напаўняюць вершы паэта. Яго называюць беларускiм Твардоўскім. Жыццесцвярджальная, шчырая, пранікнёная лірыка Пысіна ўвасобілася і ў песнях. Не забыўся Аляксей Васільевіч аб дзецях, стварыўшы для іх зборнікі вершаў "Матылёчкі-матылі", "Вясёлка над плёсам", "Колькі сонцаў". Вайна, перажыванні, раненне не маглі не адбіцца на здароўі Аляксея Васільевіча: не стала паэта 27 жніўня 1981 года. Пахаваны ён на Польскіх могілках у Магілёве. Памяць пра гэтага таленавітага беларускага паэта захоўвае Палужская сярэдняя школа Краснапольскага раёна, у якой створаны мемарыяльны літаратурны музей пісьменніка і якой прысвоена імя паэта. На доме 35А ў Магілёве на праспекце Міра, дзе жыў А. В. Пысін, устаноўлена мемарыяльная дошка. Яго імем названа вуліца, на якой размешчаны мой дом. Я ганаруся, што пражываю на вуліцы Пысіна!

Вуліца Лазарэнкi | Аддзел адукацыйнай дзейнасці
Раней называлася - вуліца Вялікакняжацкая, Віленская. Названа ў 1944 г. у гонар І. С. Лазарэнкі – удзельніка вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў у гады Вялікай Айчыннай вайны, Героя Савецкага Саюза. Працягласць 2120 м, ад Першамайскай да вуліцы Будаўнікоў. Адна са старэйшых вуліц горада. Узнікла ў 16 стагоддзі як галоўная вуліца Віленскага прадмесця Новага горада. Пры ўездзе ў горад на ёй былі пабудаваны драўляныя Віленскія вароты (у канцы 18 - пачатку 19 стагоддзя на іх месцы пабудавана парадная каменная брама ў стылі ампір; не захаваліся), якія ўваходзілі ў 3-i пояс умацаванняў вакол Новага горада. Фармавалася вуліца на паўночны захад ад Шклоўскай вуліцы (цяпер вул. Першамайская). Сучаснае аблічча стала складвацца ў 1930-я гады, калі пачалося масавае жыллёвае і грамадзянскае будаўніцтва, праз раку Дубравенка, якая перасякае вуліцу, быў пабудаваны мост, які звязаў раён вуліцы з іншымі часткамі горада. На доме №2/12 устаноўлена мемарыяльная дошка Лазарэнкi І. С. Будучы камдзіў нарадзіўся 8 кастрычніка 1895 года ў беднай сям'і ў кубанскай станіцы Стара-Міхайлаўская (цяпер Краснадарскі край). З дзяцінства батрачыў, працаваў на рудніку ў Данбасе, служыў у расійскай арміі, удзельнічаў у Першай сусветнай вайне. За адзнаку па службе І. С. Лазарэнку прысвоілі званне вахмістра, і прызначылі камандзірам эскадрона 107-га Серга-Траецкага кавалерыйскага палка. Малады казак не шкадаваў сябе ў баях, не хаваўся за спіны. За адвагу быў узнагароджаны ўсімі чатырма Георгіеўскімі крыжамі. А іх так проста не давалі. У кастрычніку 1917 года Іван Сідаровіч добраахвотна ўступае ў Чырвоную гвардыю, у Чырвонай арміі - з 1918 года. У гады Грамадзянскай вайны - камандзір узвода і эскадрону. У канцы грамадзянскай вайны малады казак атрымлівае ордэн Чырвонага сцяга. Пасля заканчэння вайны камандаваў ротай, батальёнам. Скончыў Ваенную акадэмію імя М. В. Фрунзэ. Ужо палкоўнікам Лазарэнка прымае важнае для сябе рашэнне: едзе ваяваць у Іспанію. У 1939-1940 гадах, камандуючы 42-й стралковай дывізіяй, ваюе на Карэльскім перашыйку. У адным з цяжкіх баёў Іван Сідаровіч быў цяжка паранены, сцякаў крывёй, але поле бою не кінуў. За баі з белафінамі яго ўзнагародзілі другім ордэнам Чырвонага Сцяга і прысвоілі званне генерал-маёра. Прымаў актыўны ўдзел у Вялікай Айчыннай вайне. У баях праяўляў асабістую мужнасць і адвагу. Прыняў удзел у аперацыі "Баграціён" на Магілёўскім напрамку. У адным з баёў, у раёне вёскі Хаўмы Чавускага раёна, загінуў з-за прамога траплення снарада ў машыну. Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 21 ліпеня 1944 года Лазарэнку пасмяротна прысвоена званне Героя Савецкага Саюза. Прах генерала ў г. Магілёве, у скверы, які носіць яго імя, яго імем таксама названа вуліца, на якой я жыву.

Здание, как символ городского самоуправления,
Построенного, после городом Магдебургского права получения;
В своей истории имеющее разрушения,
А в 2008 вернувшееся из забвения.

В Могилеве храм такой есть,
Сам Николай II отдавал ему честь,
Посещая его, молясь за страну,
Катящуюся быстро в сторону.
После закрыт атеистами был,
И клубом тогда людям служил.
Но после всего снова в строю,
И дарит он всем любовь и веру свою.

В нашем центре города есть
Начала XX века здание, несущее весть,
О своей интересной истории
И не менее яркой хронологии.
И банком он был, и типографией тоже;
И крест Евфросиньи Полоцкой,
Что на хранении там был,
То куда-то во время войны бесследно "уплыл".
А после домом горкому КПСС он стал,
А с 90-х годов как музей существовал.

В самом центре Могилева
Уже три века он стоит.
Из кирпичей, домов и печек
по преданью состоит.
Своим торжественным убранством
И фресками он знаменит.

Здесь любили отдыхать
Наши бабушки и деды,
И каждый год мимо него
Проходит наш Парад Победы.
Сегодня мы спешим сюда
Премьеру фильма посмотреть,
И с друзьями пообщаться
Можно даже здесь успеть.

Он находится там, где мы расстаемся
С близкими нашими, с Могилевом родным.
Стоит, фонарем все вокруг освещая
И в путь провожая нас взглядом своим.

Вот за город выезжаем,
Что там будет – точно знаем!
Это место – дом зверят,
Наш любимый …

Что это за сооружение?
В нем есть трибуна и поле для сражения.
Зрители со всех сторон.
Что за поле? …

Знаете ли Вы… название этой улицы нашего города?
-Это одна из старейших улиц Могилева …
-Улица не раз меняла название: она была и Ветреная, и Большая Садовая, и Инженерная…
-Сегодня – это центральная пешеходная улица, любимая зона отдыха горожан. Это…

Гэты будынак да рэвалюцыі і ў даваенныя гады з'яўляўся пажарным наглядальным пастом і зваўся "Каланча". У цяперашні час гэта адзін з сімвалаў Магілёва.

Што за будынак адлюстраваны на фотаздымку?

Дзе, на ваш погляд, размешчаны гэты храм?

ШКОЛА РАЗВІЦЦЯ "ПРЫСТУПКІ"

Аддзел мастацкай адукацыі

Аддзел мастацкай адукацыі

Аддзел мастацкай адукацыі

Аддзел мастацкай адукацыі

Помнік воінам-інтэрнацыяналістам | Спартыўна-тэхнічны аддзел
Мемарыял памяці загінуўшым у Афганістане. Капліца ў гонар воінаў-інтэрнацыяналістаў. Помнік знаходзіцца на беразе р. Дняпро. У цэнтры скульптура, дзе да Маці-Беларусі, якая сядзіць, схілілі галовы воiны даўніны і сучаснасці; у падножжа манумента - прозвішчы магілёўцаў, якія склалі свае галовы на афганскай вайне. Побач знаходзіцца выбрукаваная набярэжная, па якой можна прагуляцца. На супрацьлеглым баку знаходзіцца маляўнічы лес. Выдатнае месца для прагулак, а таксама тут часам праводзяць гарадскія мерапрыемствы і святы. Прыгожае месца з відам на набярэжную Дняпра і верхні горад. Магілёўшчына ганарыцца баявой славай ветэранаў - тымі, хто захаваў вернасць ратным традыцыям, і схіляе галовы перад тымі, хто загінуў у баях у Афганістане.

Палыкавіцкая крыніца | Аддзел экалагічнага выхавання
У 7 км ад Магілёва ў вёсцы Палыкавічы знаходзіцца гаючая Палыкавіцкая крыніца. Першыя згадкі пра яе з'явіліся ў летапісах ад 1552 г., калі Станіслаў Кезгайла, магілёўскі стараста, купіў сабе вёску Палыкавічы. Верагодна, ключ існаваў і раней. У 19 ст. уладальнікам стаў арыстакрат Рымскі-Корсакаў, які актыўна займаўся добраўпарадкаваннем крыніцы. Па яго загаду збудавалі грот з каменя, які знутры пакрылі ацынкаваным жалезам. У сам ключ устанавілі спецыяльны зруб, які накіроўваў ваду ў басейн на 100 вёдраў. З гэтага басейна мясцовыя набіралі ваду для сябе. Уладальнік маёнтка захапляўся гісторыяй і ведаў, што раней, да прыняцця хрысціянства, мясцовыя пакланяліся Пятніцы - апякунцы жанчын і сям'і. Таму граф Рымскі-Корсакаў вырашыў пабудаваць тут капліцу Параскевы Пятніцы, замяніўшы паганскае бажаство хрысціянскай святой. Сюды была прывезена частка мошчаў Параскевы. Некаторы час быў абрад, паводле якога дзяўчыны і жанчыны, якія хацелі атрымаць заступніцтва, павінны былі пешшу дайсці да крыніцы. Наваколле Палыкавіч было любімым месцам адпачынку многіх вядомых людзей. Крыніцу ў розны час наведвалі паплечнік Пятра I Аляксандр Меншыкаў, Магілёўскі архіепіскап Ісідар (пасля Санкт-Пецярбургскі мітрапаліт), обер-пракурор Свяшчэннага Сінода К. Пабеданосцаў, Магілёўскі губернатар А. Дзембавецкі, губернскі маршалак дваранства А. Фрамандзер і іншыя вышэйшыя саноўнікі губерні. Ужо у савецкі час сюды прыязджаў "усесаюзны стараста" М. Калінін. Па ўспамінах сучаснікаў, у гады першай сусветнай вайны, падчас размяшчэння ў Магілёве Стаўкі Вярхоўнага Галоўнакамандуючага, Палыкавічы неаднаразова наведваў апошні рускі імператар Мікалай II. Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 года шмат што змянілася. Сяляне найбліжэйшых вёсак разрабавалі маёнтак у Палыкавічах, аказаліся разбуранымі і будынкі ля крыніцы. Напачатку 1930-х гадоў Палыкавіцкая царква Святой Параскевы была зачынена, а ў яе будынку размясціўся дом інвалідаў. У гады вайны, падчас акупацыі, царкву адрамантавалі і аднавілі яе дзейнасць. Службы тут праводзіліся да 1946 года, калі храм ізноў быў зачынены. Тады гэта была драўляная аднапавярховая царква са званіцай і капліцай. Яна мела 4 вялікія званы, адзін з якіх захаваўся да нашых дзён. З царкоўнай маёмасці (харугвы, старадрукі, абразы і інш.) не ацалела нічога. На сённяшні дзень да гэтага ключа прыязджае тысячы наведвальнікаў. Тут адбываюцца водаасвячэннi і хрышчэнні. Акрамя рэлігійнага значэння месца, вучоныя даказалі карыснасць самой вады. Яна на 25% мінералізавана і змяшчае вялікую колькасць карысных элементаў. Асабліва карысная вадзіца тым, у каго праблема са страўнікава-кішачным трактам, а таксама з зубамі і крывятворнымі органамі.

Рака Дубравенка | Аддзел экалагічнага выхавання
Дубравенка - правы прыток Дняпра працягласцю каля 18 км. Рака мае два прытокі: Струшню і Прыснянку. Бярэ пачатак каля вёскі Сафіеўка Палыкавіцкага сельсавета, на поўнач ад Магілёва, і цячэ паралельна Дняпру. Яшчэ ў пачатку XX стагоддзя Дубравенка ўяўляла сабой шырокую і паўнаводную раку. У 30-я гады XX ст. вялікія лодкі з рыбай паднімаліся ўверх па цячэнні Дубравенкі да прыстані, якая размяшчалася ў раёне за сённяшнім Мінскім рынкам. 40-50 гадоў таму на Дубравенцы былі гаці з млынамі. Цяпер у Пячэрску ёсць вадасховішча плошчай 10 гектараў. Пасля Пячэрска Дубравенка ўступае ў межы Магілёва. Тут цячэ у старой, добра распрацаванай даліне, шырынёй да 150 метраў. Стромкія схілы карэннага берага паднімаюцца на 18-20 м, прарэзаны шматлікімі ярамі. Рэчышча рэчкі моцна падмывае карэнныя берагі. Каля вусця схілы Дубравенкі маюць шматлікія сляды аплывін і апоўзняў. Назва ракі паходзіць ад слова "дубрава". Яшчэ і зараз па берагах можна ўбачыць векавыя дубы, вязы і клёны, якія ў ясны дзень робяць мясцовасць незвычайна маляўнічай. Даўней раку так і звалі - "Дуброўна" або "Дуброўка". У 6 стагоддзі да нашай эры на беразе Дубравенкі ўзнікла адно з першых на тэрыторыі Магілёва паселішчаў старажытнага чалавека. У назве сваёй захавала яна памяць аб далёкіх часах, калі яе берагі абступалі дубровы. Ды і цяпер яшчэ яе выток ахоўвае Пячэрскі лесапарк - рэдкі куток прыроды, які захаваў зблізку горада сваю першабытнасць. Старажылы сцвярджаюць, што Дубравенка была вялікай працаўніцай. Яе воды круцілі жорны шматлікіх млыноў, да якіх прыязджалі цэлыя абозы са збожжам, пілавалі дошкі, неабходныя ў будаўніцтве найблізкага горада. А яшчэ Дубравенка, як яе сястра Дзебра і бацька Днепр, былі ахоўнай мяжой Магілёва, жыхарам якога не раз даводзілася спыняць варожае нашэсце. У цяперашні час Дубровекна - гэта папулярнае месца для адпачынку магіляўчан. Там з'явіліся фантаны, масты, лавачкі і паркавыя зоны. Гараджане могуць не толькі гуляць уздоўж ракі, але і карміць качак, якія сталі пастаяннымi насельнікамі вадаёма.

Рака Днепр | Аддзел экалагічнага выхавання
Рака Днепр - рака ў Еўропе, працякае па тэрыторыі Расіі, Беларусі і Украіны. Днепр (старажытнагрэц. Borysthenes Барысфен) - другая рака па даўжыні і плошчы басейна пасля Волгі. Працякае па тэрыторыі Расіі, Беларусі і Украіны. Даўжыня 2201 км (да будаўніцтва вадасховішчаў - 2285 км), у Беларусі 700 км, вадазбор 504 тыс. км2. (на тэрыторыі Беларусі 63,7 тыс. км2 без басейна Прыпяці). Пачынаецца на Валдайскім узвышшы, упадае ў Дняпроўскі ліман Чорнага мора. Па Дняпры праходзіў водны шлях "з варагаў у грэкі", які злучае Балтыйскае (Варажскае) мора з Чорным (Рускім) морам. У др. пал. 9 ст. у Сярэднім і Верхнім Падняпроўі ўзнікла раннефеадальная дзяржава Кіеўская Русь. З распадам Кіеўскай дзяржавы (перш. трэць 12 ст.) у басейне Дняпра ўзніклі Смаленскае, Чарнігаўскае, Кіеўскае, Тураўскае і іншыя княствы. Найстаражытныя гарады Беларусі на Дняпры: Копысь (1059), Орша (1067), Рагачоў (1142), Рэчыца (1214), Магілёў (1267) і іншыя. У 14 ст. амаль усё Прыдняпроўе ўвайшло ў склад Вялікага княства Літоўскага. У 1569 г. украінскае Прыдняпроўе адышло да Польшчы. Народныя масы Прыдняпроўя актыўна ўдзельнічалі ў вызваленчай вайне ўкраінскага і беларускага народаў у 1648-1654 і ў Руска-польскай вайне 1654-1667, у выніку якіх Смаленшчына і левабярэжная Украіна з Кіевам уз'ядналіся з Рускай дзяржавай. У выніку першага (1772) і другога (1793) падзелаў Рэчы Паспалітай увесь басейн Дняпра на тэрыторыі Беларусі ўвайшоў у склад Расійскай імперыі. Для перавозкі гаспадарчых і іншых грузаў Днепр быў злучаны з рэкамі Заходняя Дзвіна, Нёман і Заходні Буг Бярэзінскай, Дняпроўска-Нёманскай (цяпер не дзейнічаюць) і Дняпроўска-Бугскай воднымі сістэмамі. У 1873 г. у раёне горада Жлобін раку перасеклі Лібава-Роменская, у 1886 г. у раёне горада Рэчыца Палескія чыгункі (пабудаваны чыгуначныя масты). Савецкая ўлада ў гарадах і сёлах Беларускага Прыдняпроўя ўстаноўлена ў лістападзе-снежні 1917 г. У лютым 1918 г. за масты праз Дняпро каля Рагачова і Жлобіна вяліся ўпартыя баi савецкіх атрадаў з польскім корпусам генерала І. Р. Довбар-Мусніцкага. У 1918 г. па Дняпры ад Оршы да Новага Быхава праходзіла дэмаркацыйная лінія паміж Германіяй, якая акупавала большую частку Беларусі, і Савецкай Расіяй. У савецка-польскую вайну, у 1920, на Дняпры дзейнічала ваенная флатылія, караблі якой удзельнічалі ў абароне Рэчыцы і ў знакамітым Лоеўскім прарыве праз баявыя пазіцыі суперніка на Дняпры. У перыяд даваеннага сацыялістычнага будаўніцтва Днепр перасеклі новыя лініі чыгунак: Орша-Крычаў у 1923 каля Оршы і Крычаў-Асіповічы ў 1931 каля Магілёва. Разам з Оршай чыгуначнымі вузламі на Дняпры сталі Магілёў і Жлобін. У пачатку Вялікай Айчыннай войны на Дняпры вяліся абарончыя баі ў раёне Магілёва (быў нанесены контрудар па ворагу з фарсіраваннем Дняпра ў раёне Рагачова і Жлобіна (ліпень-жнівень 1941 г.). Упершыню 14 ліпеня 1941 г. з левага берага Дняпра па Аршанскім чыгуначным вузле, занятым супернікам, быў зроблены залп рэактыўных мінамётаў ("кацюш"). У вызваленні Беларусі прымала актыўны ўдзел Дняпроўская ваенная флатылія. 32 часткам і злучэнням Чырвонай Арміі за правядзенне Магілёўскай аперацыі і вызваленне Магілёўшчыны прысвоена ганаровае найменне "Верхне-дняпроўскіх". Шэраг частак і злучэнняў атрымалі ганаровыя найменні "Аршанскіх", "Жлобінскіх" і "Магілёўскіх".

Андрэю Аляксандравічу Мельнікаву 1968-1988 гг. прысвячаецца | Аддзел фізічнага выхавання
















Весенний день, осенний или зимний...
Выходят дети из своего Дворца.
Несут цветы, или венки из хвои,
Чтоб посетить могилу своего бойца.













Страна чужая. Горы. Сопки.
Душманы. Долг перед страной...
Там далеко, в Афганистане,
ТЫ принял свой последний бой.
Огонь, патроны, рядом взрывы.
Там 300, а здесь меньше в десять раз.
Противника превосходящие силы,
Но "отстоять высотку!" - есть приказ...
Как загорается в сердце ГЕРОЙ,
Об этом можем только догадаться...
Но удивлялись и солдаты, и врачи,
Как он полумертвым мог сражаться...





Мельников Андрей. Он стал героем.
И в свои 20 юных лет
В истории Приднепровья
Оставил свой неизгладимый след.













Звание героя СССР
Была бы радость от момента.
Но эта высокая награда
Тебе вручена посмертно.












В ДОСААФе - стела с биографией твоей,
Сюда юнцом ты бегал заниматься.
А на день ВДВ, к могиле твоей.
Десантники приходят поклоняться.
Стоят они с поникшей головой.
Скорбя, что не дождалась мама сына.
За всех ребят, что не пришли с войны,
Звучит священника святая панихида.







В нашем городе есть улица твоя,
И школа 28, где ты учился,
Носит имя Мельникова А. А.,
И пулемет твой бережно хранится.










Приднепровье - моя земля.
Дорог здесь уголок мне любой.
И герой - Мельников Андрей -
На века сын страны дорогой.


Аўтар вершаў - педагог дадатковай адукацыі АФВ
Філіпава Людміла Анатольеўна

Кінатэатр "Кастрычнік" | Школа развіцця "Прыступкі"
Кінакомплекс "Кастрычнік" адкрыты ў 1969 годзе і знаходзіцца недалёка ад цэнтральнай часткі Магілёва на праспекце Міру. Кінатэатр спраектаваны архітэктарам Аляксандрам Кучарэнка недалёка ад Пелагееўскага гарадзішча. Пры будаўніцтве выкарыстаны ўзгорысты рэльеф - будынак павернуты так, што дазваляе разглядаць яго з розных кропак гарады. У 2008 г. будынак быў рэканструяваны. Сёння ў кінатэатры "Кастрычнік" для гледачоў паказваюць сучасныя фільмы розных фарматаў. Для камфорту наведвальнікаў устаноўлены скураныя крэслы, дзейнічае бар, кінабар, гульнявыя аўтаматы і атракцыёны.

Дзяржаўная ўстанова культуры "Палац культуры вобласці" | Тэатр-студыя "Вясёлка"
Палац культуры вобласці на сённяшні дзень адна з самых вядомых устаноў культуры Магілёўскай вобласці - самага ўсходняга рэгіёну Беларусі. Будынак установы культуры быў пабудаваны ў 1977 годзе (архітэктары Я. Смальгоўскі, А. Ладыгіна, В. Астаповіч) і ўваходзіў у склад прамысловага гіганта як падраздзяленне Палац культуры і тэхнікі Магілёўскага вытворчага аб'яднання "Хімвалакно". У гэтым статусе ўстанова функцыянавала 30 гадоў. У снежні 2007 года на базе Палаца культуры і тэхнікі ААТ "Магілёўхімвалакно" падчас рэарганізацыі створана дзяржаўная ўстанова культуры "Палац культуры вобласці". Пасля правядзення капітальнага рамонту і мадэрнізацыі ў 2018 годзе ўстанова з'яўляецца галоўнай сцэнічнай пляцоўкай Магілёўскай вобласці і ўяўляе сабой шматфункцыянальны культурны цэнтр са зручным транспартным паведамленнем. Ва ўстанове створаны ўсе ўмовы для правядзення эстрадных канцэртаў, оперных і балетных спектакляў, тэатралізаваных свят, прадстаўленняў і інш. З 2011 года Палац культуры вобласці - першы філіял Нацыянальнага акадэмічнага Вялікага тэатра оперы і балета Рэспублікі Беларусь. Будынак установы функцыянальна падзелены на часткі: відовішчную (тэатральна-канцэртную залу з дапаможнымі памяшканнямі); для адпачынку (танцавальная зала, выставачная зала, кіна-лекцыйная зала); клубную (памяшканні для гуртковай працы, рэпетыцыйныя залы, працоўныя кабінеты). Колькасць глядзельных месцаў у тэатральна-канцэртнай зале (партэр, балкон) - 980, у кіна-лекцыйнай зале - 174 пасадачных месца. У тэатральна-канцэртнай зале ўстаноўлена сучасная гукавая і праекцыйная апаратура, светлавое абсталяванне, маецца прафесійны акустычны рэзананс, які ацанілі музыканты Прэзідэнцкага аркестра Рэспублікі Беларусь, артысты Нацыянальнага акадэмічнага Вялікага тэатра оперы і балета Рэспублікі Беларусь, дзяржаўнага нацыянальнага акадэмічнага музычнага тэатра, прафесійныя эстрадныя выканаўцы і іншыя калектывы і выканаўцы. У холах Палаца культуры вобласці пастаянна абнаўляюцца мастацкія выставы. Для афармлення інтэр'ера фае глядзельнай залы створаны габелен "Расквітай, Беларусь!" (7х8 м, мастакі С. Сакалоў, З. Літвінава). Перад будынкам партэр з шырокай эспланадай і дэкаратыўны басейн са скульптурнай кампазіцыяй "Рушнікі" (архітэктар В. Занковіч). Штогод нямала знакамітых людзей Беларусі і іншых краін выступаюць на сцэне ўстановы. Дзесяткі тысяч чалавек наведваюць Палац культуры вобласці, атрымліваюць магчымасць для заняткаў творчасцю і арганізацыі вольнага часу, далучыцца да высокага мастацтва, убачыць прафесійныя калектывы і выканаўцаў, лепшыя аматарскія калектывы мастацкай творчасці.

Магілёўскі гарадскі Цэнтр культуры і вольнага часу | Тэатр-студыя "Вясёлка"
На вуліцы Першамайскай вока мімаволі спыняецца на прыгожай трохпавярховай Г-вобразным доме пад нумарам 34. Цяпер у ім Магілёўскі гарадскі Цэнтр культуры і вольнага часу, а да 1917 г. быў Магілёўскі дваранскі сход. Будынак узведзены ў другой палове XIX стагоддзя ў стылі мадэрн. На фоне чырвонай цэглы ярка вылучаюцца беласнежныя архітэктурныя дэталі: капітэлі, філёнгі, плакеткі і г.д. Над кожным з двух уваходаў, у атыках, у круглых разетках-маскаронах змешчаны сімвал г. Магілёва – галава льва. Архітэктар і год пабудовы невядомы. У 1895 годзе дом належаў купцу Цэтліну, у ім размяшчаліся Дваранскі сход і бібліятэка. З 1903 да 1909 гг. домам валодае камандзір 4-га батальёна Ахалцыхскага палка, які стаяў у горадзе, падпалкоўнік Іван Якаўлевіч Цімошчанка. У зале на 2-м паверсе праходзілі пасяджэнні, сходы. розных арганізацый, чыталіся лекцыі, адзначаліся святы. У будынку працаваў жаночы гурток, дзе займаліся вышываннем, вязаннем. У 1904 годзе магілёўскія дамы шылі бялізну для параненых на руска-японскай вайне воінаў, праводзілі латарэі-алегры на карысць бедных. У кастрычніку 1905-га ў будынку адчыніўся літаратурна-музычна-драматычны гурток, які працаваў да 1917 года. Наступны ўладальнік дома - фельчар Невух Давідавіч Паўлавіцкі. У 1913—1914 гг. зрабіў у адзіным стылі надбудову 3-га паверха ў 10 пакояў, перабудаваў інтэр'ер, абсталяваў залу для чыноўніцкага клуба. Адзіны фасад будынка захаваўся і да нашых дзён. У 1915 г. у доме размяшчаўся магілёўскі жаночы камітэт па нарыхтоўцы цёплых рэчаў для дзеючага войска і па выдачы дапамог сем'ям воінаў. У 1916 г. дамы з камітэта арганiзавалі на Валу латарэю. Першы прыз, маленькі вулей з сотамі і мёдам, выйграў спадчыннік прастола царэвіч Аляксей. У 1918-м у будынку тагачаснага грамадзянскага клуба знаходзіліся акцызнае ўпраўленне, гасцініца "Грамадзянская" і буфет. У тым жа годзе гэты клуб перайменаваны ў Дом працы. Тутака ж размяшчаўся і Чырвонаармейскі клуб. У Магілёве 3 лістапада 1918 г. у Доме працы ўпершыню ў савецкай Расіі, на месяц раней, чым у Маскве, быў створаны Саюз рабочай моладзі "III-Інтэрнацыянал". 15 чэрвеня 1919 г. у Доме працы на пасяджэнні Савета працоўных, салдацкіх і сялянскіх дэпутатаў з заклікам аб'яднаць сілы для разгрому польскіх інтэрвентаў выступае старшыня УЦВК М. І. Калінін. У 1919 г. Ю. Дрэйзін стварае гарадскі сімфанічны аркестр, які выступае ў Доме працы і іншых клубах горада. У 1926 г. у Доме працы выступалі члены Магілёўскага літаратурнага філіяла "Маладняка", чыталі даклады і свае творы. У другой палове 1930-х у будынку размяшчаліся гарсавет, ЗАГС, бібліятэка. 22 чэрвеня 1941 г. у Магілёве прайшло экстранае пасяджэнне бюро гарадскога камітэта КП(б)Б, створаны штаб самаабароны. Падчас акупацыі Магілёва ў будынку размяшчаўся адзін з аддзелаў гарадской управы, некаторы час працавала бібліятэка, у якой з савецкіх аўтараў немцы пакінулі толькі адзін твор – "Ціхі Дон" М. Шолахава. Пасля вызвалення горада з 1944 г. у будынку дзейнічаў парткабінет абкама КП(б)Б. У канцы 1950-х - пачатку 1960-х у склепе будынка размяшчаўся штаб грамадзянскай абароны. У правай частцы дома была бібліятэка. У 1972 г. тут быў адчынены гарадскі Дом культуры. У 1974 г. падчас наведвання Магілёва ў зале ГДК на вечарыне-сустрэчы з чытачамі выступаў К. М. Сіманаў. І гэта толькі частка храналогіі падзей, звязаных і ў ім адбываўшыхся з гэтым гістарычным будынкам. І яго таксама можна "залічыць" у лік цудаў Магілёва...

Дзяржаўная ўстанова дадатковай адукацыі "Абласны цэнтр творчасці" | Школа развіцця "Прыступкі"
Абласны цэнтр творчасці (Палац піянераў) - галаўная ўстанова сістэмы дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі Магілёўскай вобласці. У цэнтры займаюцца дзеці і падлеткі ад 4 да 18 гадоў па розных напрамках дзейнасці. Гісторыя Цэнтра сыходзіць каранямі ў 30-я гады XX стагоддзя, калі ў будынку былога раённага ваеннага камісарыята на Савецкай плошчы 24 чэрвеня 1937 года адбылося ўрачыстае адкрыццё Дома піянераў. Сучасны будынак быў пабудаваны ў 1970 годзе на правым беразе ракі Дубравенкi. Архітэктурны ансамбль складаецца з трох карпусоў: навучальнага (з выставачнай залай і канферэнц-залай), тэатральнага (з глядзельнай залай на 600 месцаў), спартыўнага (з плавальным басейнам, гімнастычнай і танцавальнай залай). З лістапада 1970 года Дом піянераў стаў называцца Палацам піянераў і школьнікаў, які ў 2001 годзе быў пераўтвораны ў Цэнтр пазашкольнай работы, а ў 2011 годзе - у Абласны цэнтр творчасці. У структуру Цэнтра ўваходзяць: Палац дзіцячай творчасці; аддзел тэхнічнай творчасці; аддзел экалагічнага выхавання; аддзел краязнаўства і пошукавай работы; аддзел турызму, спартыўнага арыентавання і экскурсій; аддзел "Аздараўленчы лагер "Крыніца".

Этнаграфічны комплекс "Зялёны гай" | Аддзел мастацкай адукацыі
Незвычайная этна-вёска зарадзілася ў 2010 годзе на тэрыторыі сучаснага шумнага горада і размясцілася па адрасе г. Магілёў, вул. Загарадная шаша, 31Б. Тут можна даведацца пра сакрэты народных рамёстваў жыхароў Прыдняпроўя. Яе ўнікальнасць складаецца ў тым, што ўсе будынкі збудаваны больш за стагоддзе таму. Дырэктар этнаграфічнага комплексу Сяргей Хмяльніцкі стараўся выратаваць ад разбурэння помнікі беларускай глыбінкі XIX стагоддзя і перавезці сюды з усёй тэрыторыі Беларусі будынкі разнастайнага прызначэння. Разам са старажытнымі хатамі на новае месца пераязджала хатняе начынне і прадметы побыту былых гаспадароў: самавар, збаны, калаўрот і г.д. У кожнага прадмета свая гісторыя. Акрамя матэрыяльных рарытэтаў, тут сабраны і сакрэты старажытнага майстэрства ткачоў, ганчароў, бондараў, кавалёў, меднікаў, гарбароў і траўнікаў. Этнаграфічны комплекс традыцыйных народных промыслаў "Зялёны гай" - узноўленая маленькая вёсачка з глыбокага мінулага. Тут няма дарожак, выкладзеных пліткай, і дахаў, пакрытых металадахоўкай. Ды і хаты не новабудоўлі, столі засоўныя, цвікоў няма, падлогі з дошак, распілаваных не на пілараме, а ўручную. У разборным выглядзе будынкi прывозілі з усіх куткоў Магілёўшчыны і збіралі іх у літаральным сэнсе па частках. Напрыклад, узрост аднаго з дамоў пераваліў ужо за 130 гадоў. Вядома, што яго першым гаспадаром быў салдат царскай арміі. Тут захаваўся нават яго армейскі куфар. Цяпер на тэрыторыі першага ў Магілёве музея- скайсэнса, у якім сабраны арыгінальныя драўляныя пабудовы з розных раёнаў Магілёўскай вобласці канца 19 - пачатку 20 стагоддзя, размясцілася 5 падворкаў майстроў, 8 альтанак, 3 домікі, царква і карчма. У 2015 годзе на тэрыторыі этнаграфічнага комплекса адбыўся пажар. З прычыны таго, што пабудовы былі драўлянымі, шкоды пазбегнуць не ўдалося: цалкам былі знішчаны дахі двух дамоў і перакрыцце тэрасы. Шмат сіл пайшло на аднаўленне комплексу. Этнаграфічная вёска - гэта спроба адкрыць акно ў іншы свет, даць магчымасць нашым дзецям убачыць і дакрануцца да сваёй гісторыі. Яна дае магчымасць магіляўчанам і гасцям горада пазнаёміцца з народнымі традыцыямі, дойлідствам, рамёствамі і ўкладам жыцця нашых продкаў. Гэта магчымасць паказаць, што любы беларус, які жыў на сваёй зямлі, праз працу, традыцыі і духоўную сувязь са сваім народам мог зрабіць усё, што трэба для шчаснага жыцця: пабудаваць хату, стварыць побыт, выгадаваць і выхаваць дзяцей, апрануцца і пракарміць сям'ю. У "Зялёным гаі" адноўлены падворкі з кавальскімі, бандарнымі, ткацкімі і іншымі майстэрнямі, дзе можна ўбачыць, як рукі майстра ствараюць ручнік або падкову, а таксама набыць сувеніры ручной работы, паразмаўляць з рамеснікамі і паўдзельнічаць у майстар-класах. Тут таксама рэгулярна праходзяць выступленні гістарычных клубаў, а таксама часта праводзяць масавыя гулянні. Дзякуючы знаёмству з этна-хутарам "Зялёны гай", навучэнцы фальклорнага ансамбля "Карагод" змаглі адчуць сапраўдны дух беларускай вёскі, даведацца пра беларускую архітэктуру, пазнаёміліся з традыцыямі, звычаямі, абрадамі і рамёствамі Магілёўшчыны. Тут яны праводзяць фальклорныя святы "Каляды" і "Гуканне вясны", выконваюць абрадавыя песні Магілёўшчыны, гуляюць у народныя гульні.

Набярэжная ракі Дубравенка | Школа развіцця "Прыступкі"
Набярэжная ракі Дубравенка - месца ў Магілёве, дзе можна атрымаць асалоду ад прыроды падчас сямейнага адпачынку. Набярэжная не заўсёды была такой, як зараз. Толькі ў 2000 годзе праведзены работы па акультурванні берагоў ракі: схілы былі выкладзены пліткай, устаноўлены агароджы, ліхтары і лавачкі, разбіты клумбы. Разыначкай набярэжнай з'яўляецца плаваючы фантан-гейзер, які плавае пасярэдзіне ракі, а на мастку ўзведзена скульптура русалкі, якая з'яўляецца славутасцю горада. Тут плаваюць качкі і качары, якіх можна лёгка пакарміць, спусціўшыся прама да вады па спецыяльна абсталяваных прыступках. На набярэжнай добраўпарадкавана некалькі кафэ, ёсць пракат катамаранаў і лодак.

Мемарыял "Дзецям вайны" | Аддзел мастацкай адукацыі
Адрас: Рэспубліка Беларусь, г. Магілёў, вул. Лазарэнка, 33.
Скульптар: Уладзімір Іванавіч Слабодчыкаў.
Архітэктар: Ігар Вячаслававіч Марозаў.
Мемарыял "Дзецям вайны" адкрыты 3 ліпеня 2009 года да 65-годдзя вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Стварэнне гэтага помніка, які не мае аналагаў у Беларусі і на постсавецкай прасторы, стала для магіляўчан усенароднай справай. Ён пабудаваны на ахвяраванні служачых, працоўных, пенсіянераў, ветэранаў, моладзі, усіх тых, хто не абыякавы да нашай гісторыі, да памяці нявінна забітых падчас ваенных дзеянняў, закатаваных у лагерах смерці малалетніх грамадзян Беларусі. Наша краіна страціла падчас кровапралітных баёў больш за 150 тыс. дзяцей, каля паўмільёна сталі вязнямі фашысцкіх канцлагераў - гэта цэлае пакаленне, страта якога стала незаменнай стратай для беларускага народа. Па задуме аўтараў праекта ідэйна-мастацкі змест манумента сканцэнтраваны ў двух бронзавых фігурах дзяцей, нечакана заспетых вайной. Дзяўчынка-падлетак прыціскае да сябе малодшага брата, стоячы ў праёме апусцелага і агорнутага полымем дома. На вушаку дзвярэй знаходзяцца адзнакі, якімі раней адзначалі рост дзяцей і на апошняй зарубцы лічба 1941. У клубах полымя намаляваны бацька, які пайшоў на вайну, смуткуючая маці, а таксама групавыя сюжэты, паслядоўна расчыняючы драму вайны і яе пераможнае завяршэнне. Частка адхону квітнеючай паляны выбрукавана чорным брукам, якi складаецца з 1418 штук - па колькасці дзён вайны. Аднак кветнік і малады сад відавочна пераважаюць, сімвалізуючы жыццесцвярджальны пачатак і адраджэнне. Вакол ганка, нібы скаціўшыся з яго, на рознай адлегласці, знаходзяцца вялікія каменныя шары-мячы з мемарыяльнымі надпісамі і датамі. У самым вялікім з камянёў-глобусаў (дыяметрам 1,5 м) помніка "Дзецям вайны" падчас урачыстага адкрыцця была замуравана капсула з пасланнем нашчадкам - "дзеці мiру - дзецям вайны". Побач з мемарыялам знаходзіцца тэматычна звязаны помнік воінам-вызваліцелям, устаноўлены на брацкіх магілах, дзе пахаваны 306 савецкіх салдат і афіцэраў, у т.л. 142 невядомыя, якія загінулі ў чэрвені 1944 года пры вызваленні горада. Сярод іх - пяць Герояў Савецкага Саюза - М. К. Буянаў, М. А. Замулаеў, А. М. Касаеў, В. І. Панкоў, М. В. Рамашко, што робіць гэта месца адзіным комплексам-ансамблем. Напярэдадні свята Дня Перамогі з мэтай выхавання ў вучняў пачуцця патрыятызму, павагі да гісторыі свайго народа, хлопцы і педагогі (Гаўруковіч І. В., Мяшочкіна Ю. А.) узорнай вакальнай студыі "Фантазія" наведалі мемарыяльны комплекс "Дзецям вайны". Дзеці пазнаёміліся з гісторыяй стварэння помніка. "Мы заўсёды будзем захоўваць памяць аб Вялікіх падзеях, перадаючы яе ад пакалення да пакалення, і ў нашых сэрцах ніколі не згасне святло Вялікай Перамогі!", - адзначылі навучэнцы вакальнай студыі, ушанаваўшы хвілінай маўчання загінуўшых герояў.

Спецыялізаваная дзіцяча-юнацкая спартыўная школа алімпійскага рэзерву № 6 | Аддзел фізічнага выхавання
Заснавана 1 студзеня 1973 года. У 1978 годзе было адкрыта аддзяленне акрабатыкі, а ў 1982 годзе - аддзяленне скачкоў на батуце. У 2005 годзе СДЮШАР № 6 была рэарганізавана ў дзяржаўную спецыялізаваную навучальна-спартыўную ўстанову "Магілёўская гарадская спецыялізаваная дзіцяча-юнацкая спартыўная школа алімпійскага рэзерву "Багіма". Цяпер у школе працуюць 5 аддзяленняў: акрабатыка спартыўная; гімнастыка спартыўная; гімнастыка мастацкая; скачкі на акрабатычнай дарожцы; скачкі на батуце. У школе ахоплены ўвесь спектр падрыхтоўкі спартсменаў: ад груп пачатковай падрыхтоўкі да вышэйшага спартыўнага майстэрства. У розныя гады на міжнароднай арэне бліскалі: заслужаны майстар спорту па спартыўнай гімнастыцы, чэмпіёнка Алімпійскіх ХХIV гульняў 1988 года, ганаровы грамадзянін горада Магілёва Баітава Святлана; заслужаны майстар спорту па скачках на батуце, чэмпіён свету 1994 года Марозаў Вячаслаў; заслужаны майстар спорту па спартыўнай гімнастыцы, чэмпіён свету 2000 года Кружылаў Аляксандр; майстар спорту міжнароднага класа па спартыўнай гімнастыцы, чэмпіён Еўропы 1994 года, сярэбраны прызёр Чэмпіянату Міра 1998 года, пераможца Сусветнай Універсіяды 1999 года Рудніцкі Віталь; майстар спорту Міжнароднага класа па скачках на акрабатычнай дарожцы, прызёр Чэмпіянату Еўропы 2000 года Пазнякова Ганна; майстар спорту Міжнароднага класа па спартыўнай гімнастыцы, прызёр маладзёжнага Чэмпіянату Свету 1999 года Бергавін Аляксандр; майстар спорту Міжнароднага класа па мастацкай гімнастыцы, двухразовы сярэбраны прызёр Чэмпіянату Еўропы 2001 года Круталевіч Вольга; майстар спорту Міжнароднага класа па мастацкай гімнастыцы, сярэбраны і бронзавы прызёр Чэмпіянату Свету 2006 года Барысевіч Аляксандра; майстар спорту РБ па мастацкай гімнастыцы, прызёр маладзёжнага Чэмпіянату Еўропы 2007 года, пераможца этапу Кубка Свету 2007 года Букачава Арына; майстар спорту Міжнароднага класа па скачках на батуце, сярэбраны прызёр Чэмпіянату Свету 2009 года Ракіцкі Якаў; майстар спорту Міжнароднага класа па скачках на батуце, неаднаразовы прызёр Чэмпіянату Свету і Еўропы Жукоўскі Яўген; майстар спорту Міжнароднага класа па скачках на батуце, неаднаразовы пераможца і прызёр Чэмпіянатаў Свету і Еўропы, уладальнік Кубка Свету, удзельнік Алімпійскіх гульняў у Афінах, Пекіне, Лондане, Рыа-дэ-Жанэйра Пятрэня Таццяна. Асаблівы ўклад у падрыхтоўку спартсменаў унеслі заслужаныя трэнеры Рэспублікі Беларусь Мішчанка А. Р., Харкевіч Г. А., Герасімаў П. А., Алжыбаеў А. Р., Гарадзецкая Т. П., Круцікава У. І., Шмялёў А. І., трэнеры Сяліцкі В. Т., Шавардава Н. А., Шышко С. І., Пачаповіч Т. П. СДЮШАР "Багіма" актыўна ўдзельнічае ва ўсіх аглядах-конкурсах, якія праводзяцца па лініі гарвыканкама і аблвыканкама, і, як правіла, становіцца пераможцам або прызёрам. Вучні школы бяруць удзел ва ўсіх гарадскіх святах, прапагандуючы тым самым віды спорту, якія культывуюцца ў школе.

Філіял Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь "Музей В. К. Бялыніцкага-Бірулі" | Аддзел адукацыйнай дзейнасці
Адрас: 212030, г. Магілёў, вул. Ленінская, д. 37.
Музей вядомага беларускага пейзажыста Вітольда Каэтанавіча Бялыніцкага-Бірулі, працамі якога захапляўся Ілля Рэпін, прадстаўляе вялікі збор карцін майстры, дакументаў, фатаграфій мастака і яго сям'і, асабістых рэчаў: палітра, мэбля, пэндзлі. Яго карціну студэнцкіх гадоў "З наваколля Пяцігорска" ў свой час высока ацаніў і набыў у сваю калекцыю Павел Траццякоў. Музей знаходзіцца ў помніку архітэктуры XVII стагоддзя. Стыльны і ўрачысты на выгляд, гэты дом ведае шмат таямніц. Дакладна вядома, што ён некаторы час належаў купцам Аношка. Захаваліся звесткі, што ў маі 1780 года гэты дом, як самы лепшы з існаваўшых тады ў горадзе двухпавярховых каменных дамоў, быў прадстаўлены для пражывання аўстрыйскаму імператару Іосіфу II для правядзення сустрэчы з Кацярынай II, вынікам якой стаў дагавор паміж Расіяй і Аўстра-Венгрыяй. На працягу амаль ста гадоў, да 1917 года, тут праводзіўся збор дэпутатаў-дваран Магілёва. Пасля 1918 года ў памяшканнях была ўладкавана грамадская бібліятэка. У 1970-х гг. была зроблена няпоўная рэканструкцыя з дабудоўкай яшчэ аднаго паверха, т.я. пасля вайны будынак пацярпеў і не рэстаўраваўся. 24 снежня 1982 года тут быў адкрыты музей Вітольда Каятанавіча Бялыніцкага-Бірулі. Мастацка-мемарыяльны музей дае поўнае ўяўленне пра жыццё і творчасць Вітольда Каятанавіча Бялыніцкага-Бірулі, натхнёнага мастака. На сённяшні дзень ён з'яўляецца адным з трох філіялаў Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь.

Свята-Мікольскі жаночы манастыр | Аддзел адукацыйнай дзейнасці
Местонахождение: г. Могилев, ул. Т. Сурты, 19.
Гістарычная падзея: Гісторыя ўзнікнення манастыра звязана са збудаваннем у Магілёве царквы ў гонар свяціцеля Мікалая Цудатворца.
Дата стварэння, аўтар: Быў заснаваны ў 1636 годзе праваслаўным мітрапалітам Рэчы Паспалітай Пятром Магілай.
Апісанне аб'екта: Праз трэць стагоддзя на месцы драўляных пабудоў узвялі каменныя ў стылі барока. Галоўны храм манастыра асвечаны ў імя Святога Мікалая. У 1798 годзе побач з Мікольскім храмам была пабудавана "цёплая" (зімовая) царква, асвечаная ў імя Святога Ануфрыя Вялікага. На працягу XVII-XVIII стст. тут выраслі таксама жылыя карпусы, агароджа з брамай, званіца. Усе гэтыя пабудовы сёння ўваходзяць у манастырскі ансамбль, галоўнай дамінантай якога застаецца Мікольская царква. Самыя раннія фрэскі ў ёй датуюцца канцом XVII стагоддзя. Акрамя таго, адноўлены разны чатырох'ярусны іканастас, выкананы ў тэхніцы беларускай аб'ёмнай разьбы з пазалотай.
Адметныя прыкметы і ступень унікальнасці: Дзве царквы, капліцу, келейны корпус і званіцу акружае беленая каменная агароджа. Мікольскі храм - адзіны ў горадзе ўзор культавай пабудовы ў стылі віленскага барока ў яго магілёўскім варыянце. Трохнефавая крыжовая базіліка з трыма апсідамі ўвянчана магутным цыбульным купалам на невысокім светлавым барабане. Над уваходам напісаны святы Мікалай, аркады фасадных ярусаў запоўнены фрэскамі на евангельскія сюжэты. На дзвярах захавалі "кармушку" - адкідное акно, праз якое наглядчыкі назіралі за вязнямі. Пры ўмацаванні падмурка выявілі мноства шкілетаў з прастрэленымі чарапамі, іх перапахавалі ў двары і паставілі над брацкай магілай памінальную капліцу. Унутранае аздабленне знішчана, атрымалася аднавіць толькі некалькі фрагментаў роспісаў купала. Затое адроджаны 4-ярусны іканастас, выразаны і пазалочаны з вялікім майстэрствам у 17 стагоддзі. У манастыры знаходзяцца спісы Магілёва-Брацкай іконы Божай Маці, Бялыніцкай іконы Божай Маці, а таксама іконы "Благадатнае Неба". Улетку 2000 годы, гэта значыць падчас кананізацыі Мікалая II Рускай Праваслаўнай Царквой у Магілёве быў знойдзены партрэт імператара, які цяпер асвечаны як абраз і размешчаны ў левым прыдзеле Свята-Мікольскага сабора, названым у гонар Святых Царскіх пакутнікаў. Да абраза прымайстравана 5-рублёвая манета, якую цар-імператар Мікалай II падарыў хлопчыку Сямёну Халіпаву падчас наведвання храма. У храме захоўваецца карціна-ікона Мікалая ІІ-пакутніка, знойдзеная ў падвале аднаго з дамоў у Магілёве ў дзень кананізацыі царскай сям'і. Сёння комплекс Свята-Мікольскага жаночага манастыра, адроджанага ў 1991 годзе, занесены ў папярэдні Спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.

Плошча Славы – сэрца Магілёва | Тэатр-студыя "Вясёлка"
Самая старая гарадская плошча, былая Гандлёвая (Губернатарская, Думская), а цяпер Савецкая плошча. Тут некалі стаялі драўляныя і каменныя лаўкі заможных купцоў, рамеснікаў, скупшчыкаў, якія ўяўлялі сабой 26 гандлёвых радоў па найменнях тавараў: шавецкі, ганчарны, мясны, рыбны, алейны і інш. На яе тэрыторыі размяшчаліся склады, вагавая, карчма, дом цэхавай браціі і інш. У цэнтры плошчы знаходзіўся ганебны слуп, каля якога білі бізуном гараджан, якія правініліся. Ад гандлёвай плошчы пачыналіся Шклоўская (Дняпроўскі пр-т, Н. Ульянавай-Крупскай, Першамайская) і Ветраная (В.Садовая, Троцкага, Дзекабрыстаў, Інжынерная, Ленінская) вуліцы.
У XVI стагоддзі Магілёў стаў найбуйнейшым рамесным і гандлёвым цэнтрам Вялікага княства Літоўскага. З наданнем гораду Магдэбургскага права і пабудовай ратушы змяніла свой статус і плошча. Пасля далучэння ў 1772 г. Магілёва да Расіі Гандлёвая плошча атрымала назву Губернатарскай. Яе новае аблічча распрацоўвалі вядомыя рускія архітэктары М. Львоў і, пазней, В. Стасаў. З плошчы знеслі крамы і іншыя пабудовы, а па перыметры ўзвялі 4 двухпавярховыя будынкі ў стылі класіцызму: Губернатарскі дом, будынак губернскага праўлення, дом віцэ-губернатара і будынак, у якім знаходзіліся земскі суд, урачэбная ўправа, архіў, а пазней акруговы суд (цяпер - абласны краязнаўчы музей).
Губернатарскі дом стаяў на месцы сучаснага Вечнага агню, губернскае праўленне - злева ад яго і злучалася з ім аркай, дом віцэ-губернатара - на месцы жылога дома з піцэрыяй. Каменныя гандлёвыя рады будуюцца паміж вул. Ветранай і валам. З усяго комплексу захаваўся толькі будынак, у якім зараз размяшчаецца Магілёўскі абласны краязнаўчы музей ім. Е. Раманава.
У XIX стагоддзі Губернатарская плошча працягвае добраўпарадкоўвацца. Пасля размяшчэння ў Магілёве штаба 1-й Рускай арміі ў цэнтры плошчы, перад будынкам губернскага праўлення, начальнікам артылерыі генералам Яшвілем на ствале французскай трафейнай гарматы быў устаноўлены сонечны гадзіннік. У 1860-х гадах тут разбіваюць Беклемішаўскі сквер (назва па імі губернатара Беклемішава А. П.), а ў 1872 г. на месцы разбуранага замка закладваецца гарадскі сад з фантанамі. Сваю новую назву Савецкая плошча атрымала ў 1919 г. у гонар 2-га губернскага з'езда Саветаў, які аб'явіў 15 снежня 1917 г. савецкую ўладу ў Магілёўскай губерні. У ліпені 1920 г. на плошчы былі пахаваны 13 байцоў 35-га бронеатрада (камандзір магіляўчанін Н. М. Грачоў), 66-га стралковага палка і інш. часцей 16-й арміі, якія загінулі ў баі з белапалякамі. Раней магіла знаходзілася каля парку, мела драўляную агароджу, а па баках стаялі 2 старыя гарматы. У пэрыяд акупацыі 1941-1944 гг. разбурана немцамі, а пасля адноўлена ў іншым месцы. Надмагілле мела выгляд сціплай мармуровай пліты і знаходзілася насупраць уваходу ў музей.
З 1926 г. губернатарскі дом стаў Домам піянераў, губернскае праўленне - друкарняй, будынак гарадской управы Домам Чырвонай Арміі, акруговага суда - ваеннай казармай, віцэ-губернатара - штабам вайсковай часткі. Падчас нямецкай акупацыі Савецкая плошча - месца пакарання смерцю патрыётаў-падпольшчыкаў. У Доме Чырвонай Арміі ў немцаў размяшчаўся салдацкі клуб, у ратушы - пральня. Плошча двойчы знаходзілася ў зоне разлютаваных баёў за горад, у 1941 і ў 1944 гадах. Не абмінула яе і бамбаванне Магілёва савецкай авіяцыяй у 1943 г. Пасля зносу рэштак пабудоў у канцы 1940-х гадоў на плошчы разбілі скверы і паставілі скульптурную групу "Дружба" ў выглядзе 3-х мужчын, якія сімвалізавалі сяброўства трох рас. Да 1960 г. плошчу рэканструявалі і ўзвялі 2 жылыя пяціпавярхоўкі, на плошчы з'явіліся прыгожыя клумбы, газоны і скверы з лаўкамі. На месцы знесенай ратушы ўстанавілі атракцыйнае кола агляду - "чортава кола".
У 1980-1982 гг. плошча перажыла рэканструкцыю. Мемарыяльны комплекс "Змагарам за Савецкую ўладу" быў адкрыты 10 ліпеня 1982 г., уключаў у сябе 5 стэл, брацкую магілу чырвонаармейцаў і камандзіраў, якія загінулі ў 1920 г., бронзавую фігуру жанчыны (вышыня 7 м) на гранітным пастаменце вышынёй 13 м, якая сімвалізуе Перамогу, абнаўленне жыцця, вечны рух наперад. Каля падножжа скульптуры-манумента запалены Вечны агонь. Перад скульптурай – абліцаваныя гранітам пано з рэльефнымі выявамі на бронзе асноўных момантам з савецкай гісторыі Магілёўшчыны: "Кастрычнік" (сустрэча магіляўчанамі рэвалюцыйнага атрада М. Крыленкі ў 1917 г.), "Калектывізацыя" (сяляне саўгаса "Леніна" Горацкага р-на ў 1923 г. сустракаюць першы трактар "Фардзон", дасланы ад імя У. І. Леніна); "Абарона Магілёва ў 1941 г." (на Архіерэйскім вале плошчы праходзіў апошні рубеж абароны абаронцаў горада 26 ліпеня 1941 г.); "Партызанскі рух" (клятва беларускіх партызан у спаленай ворагам в. Баркі Кіраўскага р-на); "Пасляваеннае адраджэнне" (злева - пасля вызвалення вобласці калгаснікі калгаса "Рассвет" галасуюць за новае жыццё. У цэнтры - легендарны старшыня К. П. Арлоўскі. Справа – уручэнне П. М. Машэравым 25 красавіка 1980 г. г. гораду Магілёву ордэна Айчыннай вайны I ступені). У аснове мастацкага рашэння рэльефных пано ляжыць цяжкі шлях барацьбы, які адпавядае агульнай назве манумента.
У 2005 г. да 60-годдзя Перамогі савецкага народа ў ВАВ, паміж пано ўсталяваны медальёны з імёнамі ўраджэнцаў Магілёўскай вобласці – Герояў Савецкага Саюза, Герояў Сацыялістычнай Працы, поўных кавалераў ордэнаў Славы і Працоўнай Славы. Мемарыяльны комплекс з'яўляецца помнікам героям усіх пакаленняў савецкіх людзей. Сёння старая плошча перажывае новую рэканструкцыю, пасля якой на ёй з'явяцца скульптурныя кампазіцыі, якія адлюстроўваюць Перамогу ў Вялікай Айчыннай вайне (1941-1945) і працоўныя здзяйсненні ў нашы дні.

Парк Падміколле | Спартыўна-тэхнічны аддзел
Парк культуры і адпачынку "Падміколле", які знаходзіцца ў цэнтры г. Магілёва ў пойме Дняпра побач са Свята-Мікольскім жаночым манастыром. Парк зусім малады, размешчаны ён у гістарычным месцы - раёне былога Пакроўскага Пасада, які прымыкаў да Свята- Мікольскага манастыра. Гістарычная назва тэрыторыі Падміколля - Пакроўскі пасад (дакументы XVI-XVIII стагоддзяў). Да пачатку XVI стагоддзя Пакроўскі пасад уключаў Слабадскую, Курдзенеўскую, Грыўлянскую, Перахрысцінскую і Выганскую сотні. На тэрыторыі Пакроўскага пасада налічвалася да 400 сядзібных участкаў, большай часткай занятых агародамі. Сярод пражываючага насельніцтва гістарычныя дакументы называюць 45 рамеснікаў розных прафесій. На тэрыторыі пасада размяшчалася Курдзееўская ўязная брама і Ануфрыеўская царква (1796). Здаўна пасля спаду вады гэта месца пражываючым тут насельніцтвам апрацоўвалася пад агароды. Сціплыя агароды, пакрытыя ўлетку сакавітай зелянінай, градкамі з агуркамі, цыбуляй, капустай, увесну ўяўлялі сабой нешта накшталт венецыянскіх каналаў. Штогод затаплялася да 100 дамоў з усімі надворнымі пабудовамі. Ведаючы аб пастаянстве стыхіі, мясцовыя жыхары зусім на яе не наракалі. Таму як асадак глею, які застаецца на агародах пасля чарговага разліву, рабіў зямлю больш урадлівай. Але рабіліся пэўныя меры засцярогі. Дамы будаваліся на даволі высокіх слупах. Кожны гаспадар меў невялікую лодку, пастаянна "прыпаркаваную" каля дзвярэй. Калі вада падчас паводкі пакрывала падлогу, даставалі з гарышчаў запасныя лагі і дошкі і ўладкоўвалі другую, часовую, падлогу, змешчаную вышэй пастаяннай. Прыгожымі месцамі "Пакроўскага пасаду" даўней любаваліся шматлікія знакамітасці. У тым ліку, вялікі Аляксандр Сяргеевіч Пушкін. Цікава, што ўразіў ён гараджан перш за ўсё... сваім адзеннем: хадзіў у простай кашулі і ботах ды яшчэ і са слугой - хлопчыкам-татарынам. Заможныя магіляўчане тады апраналіся значна багацей, так што Аляксандр Сяргеевіч выглядаў "белай варонай". Таксама Імператар Мікалай II наведваў цяперашнюю паркавую зону, калі накіроўваўся з сям'ёй у Свята-Мікольскі манастыр. Ажурны спуск магілёўскага Падміколля параўноўваюць з прыгажосцю Петэргофа. Доля праўды ў гэтым ёсць, бо маштаб для гарадскога парка небывалы: 250 прыступак і каскадны фантан даўжынёй 27 метраў. Такім вынікам сапраўды можна ганарыцца. Цікавае месцазнаходжанне "#Мая_Зямля_Прыдняпроўе".

Памятны знак "Поціск рукі" | Аддзел адукацыйнай дзейнасці
Месцазнаходжанне: г. Магілёў, вул. Ленінская, д. 61.
Гістарычная падзея: 750-годдзе з дня ўтварэння г. Магілёва.
Дата ўстаноўкі: 2017 г. (ліпень).
Аўтар: Дзмітрый Уладзіміравіч Кукколас, скульптар, член міжнароднай федэрацыі мастакоў пры ЮНЕСКА, член Творчага Саюза Мастакоў Расіі.
Апісанне аб'екта: бронзавая скульптура ўяўляе сабой моцны поціск рукі, заключаны ў кола.
Тэкст надпісу: "Перададзены жыхарам горада Магілёва ў дар ад раёна Сакаліная гара Ўсходняй адміністрацыйнай акругі горада Масквы, у знак сяброўства ў год 750-годдзя з дня ўтварэння горада".
Адметныя прыкметы і ступень унікальнасці: скульптура з'яўляецца поўнай копіяй помніка "Поціск рукі", выкананага з мармуру і бронзы і ўстаноўленага ў Ветэранскім скверы Сакалінай гары ў 2015 годзе ў гонар 20-гадовага сяброўства паміж раёнам Сакаліная гара горада Масквы і абласным горадам Магілёвам Рэспублікі Беларусь.

Дом спорту | Аддзел фізічнага выхавання
У студзені 1959 года ў горадзе Магілёве была створана арганізацыя, асноўнай задачай якой з'яўлялася падрыхтоўка спартсменаў высокага класа. Так з'явілася спартыўная школа моладзі камітэта па фізічнай культуры і спорце пры выканаўчым камітэце Магілёўскага абласнога Савета дэпутатаў працуючых. З таго часу назва альма-матэр для большасці знакамітых магілёўскіх спартсменаў некалькі разоў мянялася. З 1975 года - АБЛАСНАЯ ШКОЛА ВЫШЭЙШАГА СПАРТЫЎНАГА МАЙСТЭРСТВА, з лістапада 2017 года і па цяперашні час - дзяржаўная спецыялізаваная навучальна-спартыўная ўстанова "МАГІЛЁЎСКІ АБЛАСНЫ КОМПЛЕКСНЫ ЦЭНТР АЛІМПІЙСКАГА РЭЗЕРВУ". Тым не менш задачы ўстановы заставаліся ранейшымі: падрыхтоўка спартыўнага рэзерву ў нацыянальныя і зборныя каманды Рэспублікі Беларусь па відах спорту, а таксама спартсменаў высокага класа; садзейнічанне арганізацыям фізічнай культуры і спорту ў іх дзейнасці па развіццю відаў спорту; развіццё матэрыяльна-тэхнічнай базы ўстановы для забеспячэння яе дзейнасці і аказання фізкультурна- аздараўленчых паслуг насельніцтву. У Цэнтры працуюць 12 аддзяленняў па відах спорту: біятлон, бокс, барацьба вольная, дзюдо, каратэ, канькабежны спорт, стральба з лука, цяжкая атлетыка, лыжныя гонкі, плаванне, лыжныя гонкі сярод інвалідаў і плаванне сярод інвалідаў. На працягу ўсяго часу свайго існавання ва ўстанове была падрыхтавана плеяда спартсменаў найвышэйшага ўзроўню. Сярод іх заслужаныя майстры спорту Рэспублікі Беларусь Лаўрыненка Наталля і Панькіна Аляксандра (веславанне акадэмічнае), Рыжанкоў Алег, Новікаў Сяргей і Алімбекава Дзінара (біятлон), Цыбульская Валянціна (лёгкая атлетыка), Рыбакоў Андрэй, Сазановец Дзіяна і Стральцоў Вадзім (цяжкая атлетыка), Шапцебой Васіль (інваспорт). З 1996 года на алімпійскіх гульнях спартсменамі цэнтра заваявана 6 медалёў: адзін залаты (Алімбекава Дзінара), тры сярэбраныя (Рыбакоў Андрэй, Новікаў Сяргей, Стральцоў Вадзім) і дзве бронзавыя (Панькіна Аляксандра, Лаўрыненка Наталля). У перыяд з 2000 па 2018 год Васілём Шапцебоем на паралімпійскіх гульнях заваявана 8 медалёў рознай вартасці.

Скульптура "Маленькі прынц" | Аддзел культурна-масавай работы.
Усе ведаюць казку Антуана дэ Сэнт-Экзюперы "Маленькі прынц". Літаратар працаваў над ім, жывучы ў найбуйнейшым горадзе Амерыкі - Нью-Ёрку. Французу прыйшлося пераехаць у краіну "Кока-Колы" і Мікі-Маўса, таму што ў тыя часы яго радзіму акупавала фашысцкая Германія. Таму першымі, хто нацешыўся казкай, былі носьбіты англійскай мовы - аповесць, якая выйшла ў свет у 1943 годзе, прадавалася у перакладзе Кацярыны Вудс. Навучэнцы старэйшай групы і педагогі ўзорнага тэатра гульні і юных вядучых "Бім-Бом" наведалі сквер, дзе знаходзіцца скульптура Маленькага прынца і пазнаёміліся з гісторыяй яе стварэння. Падарунак для горада зрабіў вядомы беларускі скульптар Андрэй Вараб'ёў. Ідэя скульптуры выношвалася майстрам даўно, каля 10 гадоў. І да 750-годдзя горада Магілёва фігурка хлопчыка, які палівае сваю ружу, упрыгожыла Камсамольскі сквер. Скульптар звяртае ўвагу на сціпласць, прыгожую прастату, шчырасць свайго персанажа. Галоўка нахіленая, яго вочы з любоўю глядзяць на ружу. Па выразе твару можна сказаць, што ён задумаўся пра лёс ружы і адхілены ад навакольнага свету. Яго захапіў сам працэс, ён хоча толькі аднаго - каб ружы было добра. Асаблiвы каларыт помніку дадае навакольны сквер. Маленькі прынц у асяроддзі фантанаў, ды і сам ён - маленькі фантанчык, бо з палівачкі бяжыць вада. Скульптура мае вялікі поспех у жыхароў і гасцей горада, бо сустрэча з ім - напамінак пра цудоўную, добрую і душэўную казку.

Помнік вызваліцелям Магілёва – танк Т-34. | Навукова-тэхнічны аддзел.
Як сімвал незгасальнай славы нашых доблесных Узброеных Сіл, гераічнасці і мужнасці савецкіх людзей на гранітным пастаменце ў Магілёве стаiць легендарны танк Т-34. Ён устаноўлены на плошчы побач са скрыжаваннем вуліцы Якубоўскага і вуліцы Сурганава. На памятнай таблічцы напісана: "Доблесным воінам 2-га Беларускага фронту, якія вызвалілі горад Магілёў ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў 28 чэрвеня 1944 года". У баях за Магілёў самааддана дзейнічалі танкісты. 27 чэрвеня войскі 2-га Беларускага фронту пачалі штурм горада. Праціўнік аказваў моцны супраціў, асабліва ў цэнтры, дзе чапляўся за кожны дом, вёў баі на скрыжаваннях вуліц. Падвалы цагляных дамоў былі ператвораны ў сапраўдныя доты. Астатак дня і ўсю ноч у Магілёве ішлі кровапралітныя баі. Пры вызваленні горада разам са штабам 12-й пяхотнай дывізіі ў палон было ўзята звыш 3 тысяч нямецкіх салдат і афіцэраў. За вызваленне Магілёва званне Героя атрымалі 28 салдат і афіцэраў. Дваццаці злучэнням і часткам, якія праславіліся ў баях, было прысвоена ганаровае найменне "Магілёўскія". Вызваліцелям Магілёва Масква салютавала 20 артылерыйскімі залпамі з 224 гармат. У 1967 годзе на плошчы Перамогі ў цэнтры Магілёва на пастаменце ў гонар пераможцаў усталявана легендарная трыццацьчацвёрка. У 90-х гадах перакрыжаванне праспекта Міра, вуліц Якубоўскага, якое ўтварае плошчу Перамогі і Касманаўтаў было рэканструявана для павелічэння прапускной здольнасці і танк пераставілі на 600 метраў на паўночны захад. Дзе знаходзіцца і зараз. Вакол помніка ўтворана плошча са скверам і лаўкамі для адпачываючых гараджан.

Помнік Астролагу | Навукова-тэхнічны аддзел.
Ва ўсім свеце вялізнае мноства месцаў, куды людзі прыязджаюць з усіх куткоў планеты, каб загадаць сваё самае запаветнае і патаемнае жаданне. Вядома ж, у нас такія дзіўныя і чарадзейныя месцы таксама ёсць. Напрыклад, адным з самых папулярных лічыцца Астролаг, які з'явіўся ў нашым абласным цэнтры ў 2004 годзе. Дарэчы, падобны помнік зоркам і сусвету існуе ў адзіным экзэмпляры, нічога падобнага ва ўсім свеце вы не знойдзеце! Гэта скульптурная кампазіцыя ўяўляе сабой незвычайны сонечны гадзіннік вялікіх памераў разам з фігурай чалавека, які ўмее прадказваць будучыню па зорках. Гэты помнік стаў самай сапраўднай магілёўскай плошчай зорак. Яна лічыцца самым папулярным месцам не толькі ў турыстаў, але і ў мясцовых жыхароў. Менавіта тут імёны і прозвішчы вядомых асоб назаўжды ўшанаваны на плітах у форме зорак. У пачатку 2000-х гадоў мясцовыя ўлады вырашылі разнастаіць гарадскія помнікі нечым унікальным і незвычайным. Спецыяльна для гэтага яны запрасілі знакамітага і таленавітага беларускага скульптара Уладзіміра Жбанава, які славіцца сваім непараўнальным майстэрствам увасабляць чалавечыя твары праз камень і метал. Напрыклад, дзяўчынка з парасонам, станцыйны наглядчык, дама з сабачкам і фатограф, якія ўпрыгожваюць сталіцу Беларусі, належаць таленавітым рукам менавіта гэтага майстра. Вось і магілёўскі астролаг стаў чарговым творам Жбанава. Якім жа ён у выніку атрымаўся? На высокім масіўным крэсле зручна сеў Астролаг, які ўказальным пальцам паказвае на неба. Каля яго знаходзіцца неад'емны атрыбут любога астролага - тэлескоп, які з'яўляецца адначасова і стрэлкай ад сонечнага гадзіннiка. Кожны вечар у тэлескопе ўключаецца наймагутны пражэктар, светлавы прамень якога накіроўваецца ўверх. Дзіўна, але яго сілы хапае для таго, каб з космасу можна было ўбачыць невялікую белую кропку на Зямлі - менавіта так "паказвае" сябе Магілёў. Каля Астролага знаходзяцца яшчэ і 12 крэслаў, кожнае з якіх сімвалізуе пэўны знак задыяку. Разам з гэтым, астролагу мясцовыя жыхары прыпісваюць мноства таямніц і прыкмет. Адна з іх абвяшчае, што перад стварэннем скульптурнай кампазіцыі Жбанаў спецыяльна кансультаваўся з прафесійнымі астролагамі, якія параілі яму пад пэўным вуглом усталёўваць сонечны гадзіннік. У такім выпадку, усе жаданні людзей будуць выконвацца. Аднак не ўсё так проста! Пры загадванні жадання чалавеку неабходна сесці на крэсла са сваім знакам задыяку і папрасіць аб тым, што сапраўды з'яўляецца важным і патаемным. Ёсць і яшчэ адна цікавая прыкмета. Каб сабраць большую частку энергіі з космасу, чалавеку трэба дакрануцца пальцам левай рукі да скульптуры астролага, а лепш - да яго ілба. І, паколькі ў ім збіраецца наймагутная энергетыка, Астролаг можа перадаваць яе ўсім жадаючым. Менавіта гэта энергія дапаможа чалавеку не баяцца новых пачынанняў і надасць упэўненасці ў сваіх сілах.

Магілёўская ратуша – адна з некалькіх гарадскіх ратуш Рэспублікі Беларусь. | Навукова-тэхнічны аддзел.
У 1578, праз год пасля атрымання горадам граматы на Магдэбургскае права, у Магілёве пачалося ўзвядзенне гарадской ратушы. Першапачаткова ратуша была драўлянай, таму неаднаразова згарала дашчэнту, і яе месцазнаходжанне мянялася. 4 верасня 1679 года гараджане прыступілі да будаўніцтва каменнай ратушы, асноўны корпус якой быў узведзены да 1681 года, а поўнасцю будаўніцтва завяршылі ў 1698 годзе. Будынак пакрылі чарапіцай, збудавалі 2 ганкі (вялікі і малы), над якімі размяшчаліся пазалочаныя флюгеры (ветраніцы). Вышыня 8-граннай 5-яруснай вежы са шпілем была роўная 46 метрам. У час Паўночнай вайны ў верасні 1708 года ратуша згарэла, але была хутка адноўлена. А ў 1733 годзе ў ёй праведзены вялікі рамонт. Будынак быў самым высокім у горадзе. У 1780 годзе з яе назіральнай пляцоўкі Магілёвам любаваліся імператрыца Кацярына II і аўстрыйскі імператар Іосіф II. У час Вялікай Айчыннай вайны ратуша была моцна пашкоджана. 28 снежня 1952 года на нарадзе архітэктараў БССР па ахове помнікаў архітэктуры было прынята рашэнне аб яе аднаўленні, 11 верасня 1953 года - рашэнне выканкама Магілёўскага гарадскога Савета дэпутатаў № 725, паводле якога будынак ратушы абвяшчаўся помнікам архітэктуры, а работы па яе рэстаўрацыі павінны былі быць завершаны да 10 снежня 1953 года. Аднак рэстаўрацыя ратушы так і не была распачата. А ў ліпені 1957 года яна была ўзарвана. Неаднаразова ўзнімаліся пытаннi аб аднаўленні гарадской ратушы, але толькі 23 мая 1992 года адбылася сімвалічная закладка 1-га каменя на старым месцы будучай ратушы і яго асвячэнне на ўрачыстым малебне. Рэальна праект і будаўніцтва распачалi толькі ў 2007 годзе. У 2008 годзе ў дзень горада адбылося яе ўрачыстае адкрыццё. Навучэнцы аб'яднання па інтарэсах "Сістэмнае адміністраванне. Прататыпіраванне" навукова-тэхнічнага аддзела Лапкін Данііл і Тулікаў Юрый стварылі на 3D-друкарцы копію архітэктурнага помніка "Магілёўская ратуша".

Магілёўскі абласны драматычны тэатр. | Аддзел культурна-масавай работы.
Сярэдняя і старэйшая групы аб'яднання па інтарэсах "Тэатральная творчасць" узорнай тэатральнай студыі "Экстрым" (кіраўнік Афанасьева Яўгенія Генадзеўна) у рамках праекта наведалі Магілёўскі абласны драматычны тэатр. Навучэнцы старэйшай групы сустрэліся з вядучым майстрам сцэны Галінай Іванаўнай Угначовай. Рабяты азнаёміліся з гісторыяй стварэння тэатра з дапамогай прэзентацыі (распрацавала прэзентацыю метадыст Світлавіцкая В.У.).

Мемарыяльны комплекс "Зямлянка". | Аддзел турызму, спартыўнага арыентавання і экскурсій.
Мемарыяльны комплекс "Зямлянка" створаны ў 1982 годзе на месцы размяшчэння ў 1941 годзе штаба Заходняга фронту. Знаходзіцца ля шашы Магілёў-Чавусы, у лесе. Уключае збудаваную з бетону мемарыяльную зямлянку і стэлу з памятным надпісам. 1 ліпеня 1941 года ў штабе адбылася нарада партактыву з удзелам 1-га сакратара ЦК КП(б)Б Панцеляймона Кандрацьевіча Панамарэнкі і прыбыўшымі прадстаўнікамі Стаўкі Галоўнага камандавання Клімента Яфрэмовіча Варашылава і Барыса Міхайлавіча Шапашнікава, а таксама 1-га сакратара Магілёўскага абкама КП(б)Б Івана Мікалаевіча Макарава і 1-га сакратара Магілёўскага абкама ЛКСМБ Фёдара Анісімавіча Сурганава. Былі распрацаваны канкрэтныя меры па ўмацаванні абароны горада, разгледжаны пытанні, звязаныя з кіраваннем баявымі дзеяннямі. Непасрэдна абарона горада была ўскладзена на 172-ю стралковую дывізію генерал-маёра М. Т. Раманава, падмацаваную атрадамі народнага апалчэння. Абмяркоўвалася таксама стварэнне падпольных атрадаў у тыле ворага. Праз некалькі дзён пачалася гераічная абарона Магілёва, вядомая як Дняпроўскі рубеж. Воіны Чырвонай арміі і народныя апалчэнцы 23 дні і ночы стаялі да смерці і вырвалі ў ворага каштоўны час для падрыхтоўкі Масквы да абароны.

Фізкультурна-аздараўленчы комплекс (ФАК) КУП "Магілёўаблдарбуд" | Аддзел фізічнага выхавання
Мы са сваімі педагогамі Галянковай Л. А. і Кавалёвай А. В. у рамках праекта "#Мая_Зямля_Прыдняпроўе" наведалі фізкультурна-аздараўленчы комплекс КУП "Магілёўаблдарбуд" па вул. Вавілава, 15 і трэнажорную залу (ФАК) па вул. Арлоўскага, 24. Калі ў 80-х гадах мінулага стагоддзя стаў хутка будавацца жылы комплекс "Мір-2", узнікла вострая патрэбнасць у спартыўным комплексе. У ім былі створаны ўсе ўмовы для заняткаў спортам і фізічнай культурай. Цяпер пасля рэканструкцыі ў 2011 годзе ён месціць у сябе гульнявую залу, дзве добра абсталяваных трэнажорных залы, аднаўленчы комплекс і два басейны на 25 і 12 метраў, залы "сухога плавання". На вуліцы каля комплексу размяшчаюцца сучасныя тэнісныя корты, пляцоўкі для бадмінтона, валейбола, футбольныя палі. Асаблівым гонарам мы лічым тое, што тут мы сустрэліся і пазнаёміліся з выхаванцамі нашых трэнераў-выкладчыкаў, якія працягваюць спартыўнае ўдасканаленне ў гарадской СДЮШАР, размешчанай на гэтай спартыўнай базе комплексу, - кандыдатамі ў майстры спорту Гінтавым Максімам, Каўганавым Даніілам, а таксама Караткевічам Іванам. Мы хочам быць падобнымі на гэтых спартсменаў і разумеем як шмат у нас магчымасцяў для дасягнення сваіх мэт, маючы такія выдатныя спартыўныя комплексы. Члены нацыянальнай зборнай каманды па плаванні майстра спорту міжнароднага класа Рэспублікі Беларусь Пякарскі Рыгор і Цмыг Мікіта, а таксама майстар спорту РБ Паздзееў Мікіта, якія заваявалі мноства ўзнагарод як на рэспубліканскім узроўні, так на ЧС і ЧЕ. Цмыг Мікіта быў удзельнікам Алімпійскіх гульняў у Рыо-дэ-Жанэйра. Яны заваявалі ліцэнзію на ўдзел у Алімпійскіх гульнях, якія пройдуць сёлета ў Токіа. Іх спартыўная кар'ера пачалася ў гэтым басейне.

Музей В. К. Бялыніцкага-Бірулі. | Аддзел мастацкай адукацыі.
Філіял Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь "Музей В. К. Бялыніцкага-Бірулі". Адрас: 212030, г. Магілёў, вул. Ленінская, 37. Час работы: з 10:00 да 18:00. Выхадныя дні: панядзелак, аўторак. Філіял Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь музей В. К. Бялыніцкага-Бірулі размяшчаецца ў Магілёве ў будынку-помніку жылой архітэктуры ў стылі позняга барока канца XVII-пачатку XVIII ст. Дом належаў багатай сям'і магілёўскіх купцоў Аношка і, як адзін з лепшых у горадзе, быў прадстаўлены губернскімі ўладамі для пражывання аўстрыйскаму імператару Іосіфу ІІ, які прыбыў у Магілёў для сустрэчы з расійскай імператрыцай Кацярынай ІІ у маі 1780 г. З 1815 да 1917 года ў будынку размяшчаўся Магілёўскі дваранскі збор. З архіўных дакументаў вядома, што прадстаўнікі роду Бялыніцкіх-Біруля звярталіся ў Сход для пацверджання свайго шляхецтва. Сярод іх узгадваецца і Каэтан Вітавіч, дзед мастака. Такім чынам, будынак ускосна звязаны са старажытным шляхецкім родам Быляніцкіх-Біруля, вядомым з канца XVI ст. Рашэнне аб адкрыцці ў Магілёве філіяла Дзяржаўнага мастацкага музея БССР, прысвечанага найбуйнейшаму пейзажысту ХХ стагоддзя, ураджэнцу Магілёўскай губерні Вітольду Каэтанавічу Бялыніцкаму-Бірулі (1872-1957) было прынята ў 1977 г. Паколькі дом у маёнтку Крынкі каля Бялыніч, у якім нарадзіўся мастак, не захаваўся, для размяшчэння музея быў выбраны двухпавярховы асабняк, помнік архітэктуры канца XVII ст. У 1977-1979 гг. праходзіла рэканструкцыя будынка, падчас якой быў надбудаваны трэці паверх. Па загадзе Міністэрства культуры БССР ад 15 сакавіка 1979 г., у сувязі з завяршэннем рэстаўрацыйных работ пачалі займацца камплектаваннем штата, добраўпарадкаваннем прылеглай тэрыторыі, стварэннем экспазіцыі музея. Мемарыяльны музей В. К. Бялыніцкага-Бірулі як філіял Дзяржаўнага мастацкага музея БССР быў адкрыты 24 снежня 1982 г. Да часу адкрыцця філіяла мастацкі музей меў у сваіх фондах каля пяцісот жывапісных твораў В. К. Бялыніцкага-Бірулі, сабраных дырэктарам Дзяржаўнай карціннай галерэі, заслужаным дзеячам мастацтваў БССР А. В. Аладавай. Для экспазіцыі магілёўскага музея В. К. Бялыніцкага-Бірулі былі адабраны ўнікальныя экспанаты: прадметы пластыкі, дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва, мэбля, асабістыя рэчы, перададзеныя ўдавой мастака Аленай Аляксееўнай. Аднак за 30-гадовы перыяд існавання маральна і фізічна састарэла музейная экспазіцыя, прыйшлі ў непрыдатнасць многія камунікацыі. У 2013 г. будынак быў зачынены на капітальны рамонт. Адкрыццё новай экспазіцыі музея пасля рэстаўрацыі адбылося 1 верасня 2018 г. Дзякуючы праведзенаму капітальнаму рамонту музей набыў сучасны дызайн, ва ўсіх залах была ўстаноўлена новая мэбля, мультымедыйнае абсталяванне, сістэма клімат-кантролю і пылавыдалення. Пастаянная экспазіцыя музея "Мастацтва В. К. Бялыніцкага-Бірулі першай паловы ХХ стагоддзя", якая размясцілася ў 4-х залах другога паверха, заклікана даць уяўленне аб жыцці і творчасці мастака. Яе музейная прастора фармуе ў гледача разуменне характэрных асаблівасцяў мастацкага почырку майстра, дае ўяўленне пра асноўныя этапах яго жыцця. У выставачных залах першага і трэцяга паверха размяшчаюцца часовыя экспазіцыі, праходзяць лекцыі, творчыя сустрэчы і майстар-класы. Музей В. К. Бялыніцкага-Бірулі займае асаблівае месца ў культурнай прасторы Магілёва. На новым этапе свайго жыцця, які пачаўся пасля рэканструкцыі ў 2018 г., ён паспеў стаць значным выставачным і культурным цэнтрам рэгіёна. Музей з'яўляецца сучаснай мастацкай галерэяй, якая адпавядае ўсім патрабаванням сусветных стандартаў для размяшчэння выставачных праектаў самага высокага ўзроўню. Музейная пляцоўка - месца, дзе праводзяцца розныя мерапрыемствы: канцэрты класічнай музыкі, танцавальныя вечарыны, кінасеансы шэдэўраў сусветнага кіно і да т.п. Музей В. К. Бялыніцкага-Бірулі ў Магілёве шукае і знаходзіць новыя варыянты свайго развіцця і ўдасканалення, пазіцыянуючы сябе як культурны і адукацыйны цэнтр з інтэрактыўным асяроддзем, якое фарміруе эстэтычную годнасць і добры густ. Навучэнцамі аб'яднання па інтарэсах "Акадэмка" аддзела мастацкай адукацыі Абласнога цэнтра творчасці ў рамках абласнога праекта "#Мая_Зямля_Прыдняпроўе" для вывучэння і апісання аб'ектаў культурнай спадчыны быў выбраны філіял Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь "Музей В. К. Бялыніцкага-Бірулі". 13 сакавіка 2021 г. пад кіраўніцтвам педагога Маёравай Алены Уладзіміраўны навучэнцы пабывалі ў 4-х залах другога паверха і наведалі пастаянную экспазіцыю, прысвечаную жыццю і творчасці мастака, змаглі ўбачыць яго творчы шлях, вывучыць работы, каларыт і тэхніку пісьма В. К. Бялыніцкага-Бірулі. У выставачных залах першага і трэцяга паверха былі размешчаны: выстава мастацтва Японіі "Прыгажосць у кожнай дэталі" з фондаў Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь (графіка і дэкаратыўна-прыкладное мастацтва) і разнапланавая выстаўка работ непрафесійных мастакоў "Стаю ў раі з магнітафонам…" з фондаў Дзяржаўнай установы культуры "Веткаўскі музей стараабрадніцтва і беларускіх традыцый ім. Ф. Г. Шклярава", на якіх навучэнцы аб'яднання па інтарэсах "Акадэмка" гэтак жа змаглі даведацца шмат новага.

З гісторыі Цэнтра тэхнічнай творчасці. | Спартыўна-тэхнічны аддзел.
29 верасня 1963 года прамысловым аддзелам аблвыканкама Магілёўскай вобласці прынята рашэнне аб адкрыцці ў г. Магілёве абласной станцыі юных тэхнікаў, а ў гарадах абласнога падпарадкавання - раённыя і гарадскія станцыі юных тэхнікаў. Станцыя мела 1 класны пакой на базе СШ № 23 і 3 штатных работнікаў - дырэктара, метадыста, загадчыка гаспадаркі. Былі адкрыты тэхнічныя гурткі 5 напрамкаў. Да новага 1964-1965 навучальнага года палепшылася матэрыяльна-тэхнічная база ўстановы. Станцыі было прадстаўлена 5 класных пакояў старога будынка СШ №9 па адрасе вул. Дарвіна, 1. У 70-х гадах павялічылася колькасць напрамкаў работы па тэхнічнай творчасці да 9. Адначасова абласная станцыя юных тэхнікаў праводзіць вялікую працу ў вобласці па адкрыцці пазашкольных устаноў гэтага тыпу. Абласная станцыя юных тэхнікаў для юных магіляўчан стала свайго роду компасам у свеце тэхнікі і прафесій. Плённая праца Магілёўскай абласной станцыі юных тэхнікаў не засталася незаўважанай. За дасягнутыя поспехі ў выхаванні дзяцей і прывіццё ім любові да тэхнікі ў 1982 годзе абласная Станцыя юных тэхнікаў узнагароджана Ганаровай граматай Вярхоўнага Савета БССР. У 1980 годзе дырэктарам абласной Станцыі юных тэхнікаў прызначаны былы выхаванец гэтай пазашкольнай установы, кіраўнік суднамадэльнага гуртка В. А. Ізюраў, якога можна ахарактарызаваць як тэхнічна адукаванага спецыяліста, выдатнага гаспадарніка і добрай душы чалавека. У 1990 годзе па рашэнню аблвыканкама абласная Станцыя юных тэхнікаў перайменавана ў Цэнтр тэхнічнай творчасці навучэнцаў. Змянілася структура ўстановы: у Цэнтры сталі функцыянаваць 2 аддзела: спартыўна-тэхнічны і метадычны. Пачалі працаваць кабінеты: аўто, авія, судна, ракета, радыётэхнічны, аўтаканструктараў-картынгістаў, кросавага картынгу, інфарматыкі. На змену старэйшаму пакаленню ў Цэнтр прыйшлі працаваць іх выхаванцы: Барысенка Г. М., Субоцін А. М., Ісакаў Д. В., Бойчанка Д. В., Дымкавец В. А. У 2004-2005 навучальным годзе ў 54 гуртках займаецца 626 дзяцей. Ажыццяўляюць іх работу 30 вопытных педагогаў, адукацыйны цэнз якіх складае: 67% маюць вышэйшую адукацыю; 23% - сярэднюю спецыяльную; 7% - агульную сярэднюю; 3% - студэнты. Пяць педагогаў маюць вышэйшую кваліфікацыйную катэгорыю, 4 - першую, 5 - другую, 14 педагогаў не маюць катэгорыі. У 2004 годзе каманды Магілёўскай вобласці прынялі ўдзел у V Рэспубліканскай спартакіядзе навучэнцаў па тэхнічных відах спорту, прысвечаных 60-й гадавіне вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. 60 выхаванцаў Магілёўшчыны спаборнічалі па авія, судна, картынгу, трасаваму аўтамадэляванню, радыёкіруемым і кордавым аўтамадэлям. Чэмпіёнам рэспублікі па картынгу стаў Бойчанка Аляксей, прызёрам - Вярбіцкі Уладзімір (тр. Мацвеенка А. А., Бойчанка Д. В.). Авіямадэлісты ў 2004 годзе выхавалі двух прызёраў Рэспублікі Тамашэвіча Дзмітрыя і Макаранка Дзмітрыя (тр. Барысаў В. В., Быкаў М. Ф.). Чэмпіёнам Рэспублікі стаў выхаванец суднамадэльнага гуртка Склюдаў Аляксандр, прызёры – Стральцоў Ілля, Гемскі Дзяніс (тр. Барысенка Г. М.), Карабцоў Антон (тр. Ісакаў Д. В.) – прызёр рэспубліканскіх спаборніцтваў па аўтамадэльным спорце.